واقعیت مجازی می تواند به تغییر زندگی افراد مبتلا به دمانس کمک کند.
هر سال حدود یک میلیون نفر در سراسر جهان به علت ابتلا به بیماری های تحلیل برنده سیستم عصبی از دنیا می روند. معمولاً هیچ روشی برای درمان این اختلالات وجود ندارد. دمانس یکی از اختلالات سیستم عصبی است که به علت تجمع پروتئین های خاص در شبکه های عصبی مغز به وجود می آید. تجمع پروتئین باعث آسیب دیدگی میلیون ها نورون می شود که وظیفه انتقال سیگنال الکتریکی را برعهده دارند. این سیگنال ها در پدید آوردن خاطرات نقش دارند. این سیگنال ها به تدریج از بین می روند و منجر به از دست دادن حافظه و تغییرات شخصیتی در فرد مبتلا می شوند. وضعیت پیش آمده در نهایت باعث از بین رفتن عملکرد مغز بیمار خواهد شد.
علل بروز دمانس
علیرغم چندین دهه تحقیق و بررسی و مطالعات پزشکی در خصوص دمانس و نحوه درمان آن و حتی کند کردن روند پیشرفت این بیماری، هنوز علت تجمع پروتئین ها در مغز مشخص نشده است و پزشکان نمی دانند که چگونه آنها را از بین ببرند یا مسدود نمایند. و علیرغم آنکه آلزایمر پنجمین قاتل خاموش در جهان محسوب می شود هنوز پیشرفت چندانی در خصوص درمان و تشخیص آن به دست نیامده است و هر روز بر تعداد افرادی که دچار این اختلال می شوند افزوده خواهد شد.
مسئله مهمی که در خصوص این بیماری مطرح است هزینه های بسیار زیاد مربوط به درمان و مراقبت از افراد مبتلا به آلزایمر است. در صورتی که هیچ گونه روش درمانی موثری برای این اختلال پیدا نشود یا راهی برای جلوگیری از ابتلا به آلزایمر معرفی نگردد هزینه های مربوط به بیماری افزایش خواهد یافت زیرا هر سال ۱۰ میلیون بیمار جدید مبتلا آلزایمر شناسایی می شوند. افرادی که در خانواده خود بیمار مبتلا به آلزایمر دارند ادعا می کنند که علائم و نشانه های بیماری به آرامی خود را نشان داده است و در ابتدا فرد با احساس گیجی و نداشتن تمرکز و فراموش کردن موارد مختلف مواجه شده یا آنکه مسیر حرکت به سمت خانه را فراموش کرده است.
به تدریج با گذر زمان علائم و نشانه های او بدتر شده و شرایط جسمانی او رو به وخامت می گذارد به نحوی که فرد پس از مدتی نمی تواند موقعیت مکانی خود را تشخیص دهد و ممکن است حتی اعضای خانواده خود را نیز فراموش کند. گاهی اوقات این افراد به نحوی با خبر فوت یکی از عزیزان خود که چند سالی از مرگ او می گذرد، برخورد می کنند که گویی برای اولین بار است که با این واقعیت مواجه شده اند. با این حال گاهی اوقات بیماران می توانند برخی لحظات و صحنه ها را به خوبی به خاطر بیاورند اما به تدریج آنها را نیز فراموش می کنند و دچار افسردگی، ترس و پانیک خواهند شد زیرا دنیای آنها بسته می شود.
علائم و نشانه های دمانس
علائم و نشانه های دمانس می تواند در افراد مختلف بسیار متفاوت باشد. افراد مبتلا به این اختلال در به خاطر آوردن اتفاقاتی که به تازگی رخ داده است به مشکل بر می خورند. به عنوان مثال نمی توانند مسیر خود را پیدا کنند، قرار ملاقات های خود را به سادگی فراموش می کنند و نمی توانند تصمیم گیری کنند. دمانس یک بیماری پیشرونده است که به تدریج شروع می شود و با گذر زمان بدتر خواهد شد. از دست دادن حافظه، احساس گیجی، از دست دادن قدرت تمرکز، بروز اختلالات رفتاری و شخصیتی، افسردگی، و ناتوانی برای انجام امور روزمره از علائم اولیه و شایع در بیماری دمانس هستند.
پزشکان و محققان امیدوار هستند که با بهره گیری از این فناوری خلاقانه بتوانند به تشخیص زود هنگام اختلالات سیستم عصبی بپردازند تا بتوانند علاوه بر شروع درمان فوری آنها از پیشرفت بیماری نیز جلوگیری کنند. به نظر می رسد که استفاده از واقعیت مجازی یک روش بسیار جالب برای ایجاد لحظات خاطره انگیز در بیماران مبتلا به آلزایمر است.
مراحل بیماری دمانس
به طور کلی این بیماری دارای هفت مرحله است. مرحله اول که مرحله پیش بیماری نام دارد و قبل از آنکه هرگونه علائم در عملکرد بیمار مشاهده شود به وجود می آید. در مرحله دوم بیمار با علائم و نشانه های شناختی خفیف مواجه می شود و به تدریج دچار ضعف حافظه خواهد شد. در مرحله سوم علائم بیماری از بسیار خفیف وارد مرحله خفیف می شود و اعضای خانواده بیمار نیز متوجه تغییر وضعیت بیمار خواهند شد. در مرحله چهارم علائم بیماری در حالت متوسط قرار می گیرند به نحوی که بیمار، اخبار و نام شهر محل سکونت و مواردی از این قبیل را فراموش می کند.
در مرحله پنجم علائم بیماری نسبتا شدید خواهد بود و بیمار برای انجام فعالیت های روزمره از قبیل مسواک زدن دندان ها به مشکل بر می خورد و نمی داند باید چه کاری را انجام دهد. در مرحله ششم علائم بیماری شدید خواهد شد و بیمار برای انجام امور روزمره خود به کمک اعضای خانواده نیاز خواهد داشت. مرحله هفتم که مرحله نهایی بیماری است علائم و نشانه های بیمار بسیار شدید خواهد بود و بیمار قدرت توانایی تکلم عملکرد جسمانی و سایر مهارت های ساده خود را از دست خواهد داد و به طور کامل به پرستار یا خانواده وابسته می شود.
استفاده از فناوری در آلزایمر
به خاطر آوردن خاطرات و لحظات شادی گذشته می تواند کمک زیادی به بیماران مبتلا به آلزایمر نماید. استفاده از فناوری واقعیت مجازی که از روش های موجود برای به خاطر آوردن اتفاقات و لحظات مختلف است. در گذشته از روش های قدیمی مانند نگاه کردن به عکس ها، کتاب ها و هر چیزی که باعث تحریک مغز بیمار می شد استفاده می گردید. در حال حاضر از واقعیت مجازی برای طراحی یک محیط جدید استفاده می شود که بیمار می تواند به خوبی در آن محیط غوطه ور شود و از دنیای واقعی فاصله بگیرد. مشاهده اماکنی که بیمار قبلا دیده است به او برای تقویت حافظه کمک خواهد کرد.
برنامه های واقعیت مجازی می تواند محتوای متفاوتی را ارائه کند و خاطرات گروه های مختلف بیماران را هدف قرار دهد. بیماران می توانند مسائل مختلفی را در این فضا تجربه کنند. به عنوان مثال در سال ۱۹۷۰ در ساحل برایتون قدم بزنند و سفر در زمان را تجربه کنند. پزشکان و محققان امیدوار هستند که با بهره گیری از این فناوری خلاقانه بتوانند به تشخیص زود هنگام اختلالات سیستم عصبی بپردازند تا بتوانند علاوه بر شروع درمان فوری آنها از پیشرفت بیماری نیز جلوگیری کنند. به نظر می رسد که استفاده از واقعیت مجازی یک روش بسیار جالب برای ایجاد لحظات خاطره انگیز در بیماران مبتلا به آلزایمر است.
مترجم: لیلا عبدالملکی