لرزش در بیماران مبتلا به پارکینسون
بیماری پارکینسون چیست؟
پارکینسون یکی از اختلالات سیستم عصبی بدن است که با علائمی از قبیل لرزش دست، اختلال تعادل، اختلال تکلم، کاهش توانایی جسمانی و مواردی از این قبیل همراه است. این بیماری در ابتدا با علائم و نشانه های خفیف خود را نشان می دهد و به تدریج بر شدت بروز این علائم افزوده می شود و توانایی جسمانی بیمار کاهش پیدا می کند، به همین دلیل توجه به هرگونه علامتی می تواند یک سر نخ بسیار مهم در تشخیص این بیماری محسوب شود.
لرزش دست نیز یکی از علائمی است که به شناسایی این اختلال کمک می کند. با ما همراه باشید تا اطلاعات سودمندی را در خصوص لرزش در بیماری پارکینسون در اختیار شما قرار دهیم.
لرزش چیست؟
لرزش یا رعشه به حرکت غیر ارادی یک عضو و تکان خوردن آن گفته می شود و این مسئله معمولا در افراد مبتلا به پارکینسون در هنگام استراحت ایجاد می شود. لرزش که یکی از علائم بیماری پارکینسون محسوب می شود معمولاً در ابتدا یک دست یا یک پا را درگیر می کند و در نهایت بر هر دو طرف بیمار بدن بیمار تاثیر می گذارد.
لرزش ناشی از بیماری پارکینسون می تواند در فک، دهان، زبان یا چانه احساس شود. به علاوه برخی از افراد مبتلا به پارکینسون ادعا می کند که دچار لرزش در داخل بدن هستند که معمولا برای دیگران قابل مشاهده نیست.
معمولا لرزش دست در بیماری پارکینسون بسیار شایع است و حدود ۸۰ درصد از بیماران مبتلا به پارکینسون با این اختلال مواجه خواهند شد.
ممکن است افراد مبتلا به پارکینسون و یا حتی اعضای خانواده آنها تصور کنند که لرزش اعضا مهم ترین مشکل در بیماری پارکینسون است اما واقعیت این است که این اختلال در اکثر بیماران باعث ناتوانی آنها نمی شود. از آنجایی که لرزش دست باعث جلب توجه دیگران می شود بیماران ترجیح می دهند که دست خود را در جیب شان قرار دهند.
چه چیزی باعث می شود که لرزش ناشی از بیماری پارکینسون با سایر انواع لرزش ها تفاوت داشته باشد؟
لرزشی که در بیماری پارکینسون رخ می دهد با سایر انواع لرزش ها تفاوت دارد زیرا این عارضه در زمان استراحت بیمار خود را نشان می دهد و معمولا در هنگام حرکت کردن از بین می رود و مجدداً با استراحت کردن یا قرار دادن دست در یک جای ثابت بر می گردد. به همین دلیل بیماران مبتلا به پارکینسون در هنگام غذا خوردن که دست آنها چنگال یا قاشق را بر می دارد شروع به لرزیدن می نماید. لرزش ناشی از بیماری پارکینسون می تواند همه نقاط بدن را تحت تاثیر قرار دهد اما معمولاً به ترتیب انگشت ها، دست، فک و پا را درگیر می کند.
لرزش نیز مانند سایر علائم و نشانه های بیماری پارکینسون به تدریج از یک قسمت از بدن شروع می شود و سپس سمت دیگر بدن را نیز درگیر می کند. البته بهتر است بدانید که لرزش یک طرف از بدن ضرورتاً به این معنا نیست که سمت دیگر نیز همانند سمت مخالف لرزش خواهد داشت. تعداد زیادی از افراد مبتلا به پارکینسون در طول دوران بیماری خود فقط لرزش یک طرف از بدن را احساس خواهند کرد.
انواع لرزش در بیماری پارکینسون
لرزش دست
این اختلال معمولاً انگشتان شست و سایر انگشتان دست را درگیر می کند. این مسئله معمولا باعث جلب توجه دیگران می شود به همین دلیل بیماران ترجیح می دهند دست خود را در جیب شان قرار دهند تا از نگاه کنجکاو به دیگران فرار کنند.
لرزش فک
این اختلال در بیماری پارکینسون شایع است اما معمولا تعداد کمی از بیماران دچار لرزش سر خواهند شد. لرزش فک با حرکت کردن آن از بین می رود و به همین دلیل هنگامی که بیمار غذا می خورد این اختلال برطرف خواهد شد. اما گاهی اوقات لرزش فک آن قدر شدید است که باعث می شود دندان های بیمار روی هم تکان بخورد. جویدن آدامس به متوقف کردن لرزش در این ناحیه کمک خواهد کرد.
لرزش پا
تعداد زیادی از بیماران مبتلا به پارکینسون دچار لرزش پا می شوند. این اختلال معمولاً در هنگام استراحت کردن فرد ایجاد می شود و عمدتا تا هنگامی که بیمار دراز می کشد به خوبی لرزش پاهای او احساس خواهد شد. لرزش پاها در هنگام ایستادن بیمار برطرف می شود و معمولا باعث بروز مشکل در هنگام راه رفتن نخواهد شد.
لرزش زبان
گاهی اوقات زبان فرد دچار لرزش می شود و تقریباً می توان گفت که حدود یک درصد از بیماران مبتلا به پارکینسون دچار لرزش سر می شوند. اما گاهی اوقات آنها لرزش سر را نیز تجربه می کنند زیرا بازوهای آنها تکان می خورد و این وضعیت باعث لرزش سر خواهد شد. البته بهتر است بدانید که هرگز بیماران مبتلا به پارکینسون در هنگام صحبت کردن دچار لرزش صدا نمی شوند.
پیش آگاهی از لرزش بدن
به نظر می رسد افرادی که به بیماری پارکینسون مبتلا هستند و در مقایسه با کندی حرکات، سفتی و خشکی بدن و مشکلات حرکتی، لرزش بدن جزء مشکلات اصلی آنها محسوب می شود دوره بیماری آنها با تهاجم کمتری همراه خواهد بود. به طور کلی روند پیشرفت بیماری در این افراد به آهستگی انجام می شود و به احتمال زیاد طول عمر آنها بیشتر از سایر بیماران خواهد بود.
متخصصین مغز و اعصاب تصور می کند که لرزش بدن تنها علامت بیماری پارکینسون است که به صورت خود به خود بهبود پیدا می کند. حتی افرادی که دچار لرزش شدید بدن هستند پس از یک دهه شاهد بهبود لرزش بدن خود خواهند بود. به ندرت لرزش بدن این افراد از یک حد مشخص بدتر می شود.
درمان لرزش
درمان لرزش با دارو دشوار است.
معمولاً پزشکان از داروهای مختلفی برای درمان لرزش بدن افراد مبتلا به بیماری پارکینسون استفاده می کنند لرزش اختلالی است که در مقایسه با سایر علائم و نشانه های بیماری پارکینسون قابلیت پیش بینی کمتری دارد و نمی توان میزان پاسخگویی مثبت آن را به داروهای تجویز شده توسط پزشک پیش بینی کرد.
به طور کلی هنگامی که بیمار شروع به استفاده از داروهای پارکینسون می کند توجه کردن به توانایی حرکتی و سفتی و خشکی عضلات او به اندازه لرزش بدنش اهمیت دارد. می توان با وقت گذاشتن برای این گروه از بیماران به بهبود وضعیت جسمانی آنها کمک شایانی کرد.
کاربرد واقعیت مجازی در درمان لرزش بدن بیماران مبتلا به پارکینسون
واقعیت مجازی یکی از جدیدترین روش ها برای درمان اختلالات سیستم عصبی از قبیل پارکینسون، سکته مغزی، اختلالات تعادل و مواردی از این قبیل است. امروزه تحقیقات متعددی بر روی این روش جدید انجام شده است و پزشکان به نتایج قابل توجهی در این حیطه دست یافته اند.
در این روش با استفاده از یک محیط سه بعدی کامپیوتری و با طراحی بازی های هدف دار از بیمار خواسته می شود که به انجام برخی حرکات خاص بپردازد. به عنوان مثال ممکن است پزشک از او می خواهد که یک عدد سیب را بر دارد.
ممکن است در ابتدا انجام دادن این کارها برای بیمار دشوار باشد اما به تدریج و با بهبود شرایط جسمانی بیمار توانایی او برای همکاری بهتر با پزشک افزایش پیدا می کند و با گذر زمان بیمار می تواند شاهد بهبود علائم حاصل از بیماری خود باشد و تمایل او برای حضور در این فضا و بهره گرفتن از این روش جدید بیشتر شود. این مساله می تواند باعث استقلال جسمی او و در نهایت بهبود اعتماد به نفس بیمار شود.
مترجم: لیلا عبدالملکی