درمان اختلال خوردن از طریق واقعیت مجازی
شواهد غیر قابل تردیدی وجود دارد که نشان ميدهد اختلال جسماني عمومي و فشار اجتماعي براي لاغر شدن، عواملی هستند که اختلال خوردن (ED) را به وجود می آورند . افراد مبتلا به ED و افرادی که عمیقا در مورد ظاهر خود نگران هستند، مشکلاتی در زمینه نحوه ظاهر شدن،ارزش و زندگی بدن خود دارند. اختلال تصویر بدن (BI) به عنوان پیشگویی از غذا خوردن ناخوشایند و به عنوان پیش بینی کننده عود بیماری محسوب می شود.
بهبودی از اختلال خوردن از لحاظ وزن و پاتولوژی تغذیه، تضمین نمی کند که فرد دیگر نگران ظاهر بدن خود نباشد . از این رو، به نظر می رسد منطقی باشد که درمان مشکلاتی که فرد درباره ظاهر بدن خود دارد بخشی از پروسه درمان اختلالات خوردن باشد. . با این حال، مطالعات بسیار کمی در مورد استفاده از یک مولفه خاص برای درمان BI(اختلال تصویر بدن) در حوزه درمان کلی اختلالات خوردن وجود دارد.
واقعیت مجازی و درمان اختلال تصویر بدن
واقعیت مجازی (VR) یک ابزار جدید با امکانات فراوانی است که در زمینه ارزیابی و درمان اختلالات BI (اختلال تصویر بدن ) به کار می رود . این تکنولوژی به کاربر اجازه می دهد احساس کند که در محیط های مجازی حضور دارد و آن ها را با همه تاثیرشان تجربه می کند .
فن آوری VR اجازه می دهد تا نمایشی از چهره بدن به صورت سه بعدی داشته باشیم د که در آن شخص احساس می کند که “وجود دارد” و می تواند به طور مستقیم با چهره خود رو به رو شود . علاوه بر این، این روش می تواند چندین بُعد BI را با یک دیگر ترکیب کند: بدن می تواند به طور کامل یا به صورت جزئی ارزیابی شود؛ بدن می تواند در پس زمینه های مختلف قرار گیرد (مثلا در آشپزخانه، قبل از غذا خوردن، بعد از خوردن، دیدن افراد زیبا و جذاب و غیره).
و آزمایش های رفتاری می تواند در این زمینه ها انجام شود. علاوه بر این، VR به فرد اجازه می دهد که تصویر بدن خود را مدل سازی کند و “تجسم” دهد؛ و اجازه می دهد که با درمانگر خود ارتباط بهتر و مستقیم تری داشته باشد
شیوه درمان با واقعیت مجازی
در یک کار تشخیصی که توسط پزشکان انجام شد ، اثربخشی دیفرانسیل یک مولفه VR خاص برای درمان BI در اختلالات خوردن مورد آزمایش قرار گرفت.
برای انجام این کار، دو شرایط درمانی با یکدیگر مقایسه شدند : وضعیت VR (درمان شناختی- رفتاری به همراه VR) و وضعیت درمان اختلال تصویر بدن (درمان شناختی-رفتاری به همراه تکنیک های ریلکسیشن ). بنابراین، این یک مطالعه کنترل شده در جمعیت بالینی بود و شامل مقایسه اثر بخشی VR و تکنیک های “سنتی” درمان اختلال تصویر بدن (BI) بود.
درمان شناختی – رفتاری BI شامل آموزش روانشناسی، قرار گرفتن در معرض عامل بیماری ، تعاملات رفتاری ایمن ، بازسازی شناختی و مولفه اعتماد به نفس دادن به بیمار درباره بدن و ظاهر خود بود.
برنامه VR با استفاده از یک کامپیوتر و یک صفحه نمایش مجهز با کیفیت بالا (V6 از تحقیق مجازی) و یک ماوس 2D توسعه داده شده بود . مولفه VR از طریق چندین محیط مجازی توسعه یافته است.
اولین گروه شامل یک منطقه غذا با تعادل مجازی در آن بود. در این شیوه بیمار با وزن واقعی خود ثبت نام می کرد و وزن ذهنی و مطلوب خود را معرفی می کرد.این تعادل هم چنین وزن سالم او را نشان داد. هدف این بود که چندین شاخص اختلاف را بدست آورده و سپس بر سر آن ها بحث های صروت بگیرد . علاوه بر این، غذاهای ممنوع و “بدون مشکل ” هم وجود داشت .
هنگامی که شرکت کننده غذا می خورد، بلافاصله بیمار ناچار می شد که وزن متعادل خود را یادآوری کند . این تنظیمات شامل اتاقی می شد که بدن های مختلفی را نشان می داد . هدف این بود که شرکت کننده متوجه شد که وزن یک مفهوم نسبی است. تنظیمات اتاق سوم شامل دو عدد آینه بود. در اولین آینه، شرکت کننده مجبور شد تا ظاهر یک شخصیت سه بعدی انسانی را با افزایش یا کاهش مناطق مختلف بدن تا زمانی که BI خود را نشان می داد، دستکاری کند.
در آینه دوم، بدن واقعی شرکت کننده در یک تصویر دو بعدی شفاف ظاهر می شود که می تواند با شکل سه بعدی همپوشانی داشته باشد. اگر هر دو ارقام با یک دیگر تناسب نمی داشتند ، شرکت کننده مجبور بود که شکل سه بعدی را اصلاح کند. در تنظیمات چهارم، یک قاب درب با چند نوار رنگی در آن وجود داشت. هدف این منطقه این بود که شرکت کننده حجم بدنش در فضا بشناسد.
از مشارکت کننده خواسته می شد که از در به سمت چپ عبور کند، بنابراین او مجبور بود تعداد صحیح نوارها را برای باز کردن شکاف دقیق باز کند. سرانجام، در تنظیم پنج، مشارکت کننده مجبور بود دوباره مناطق مختلف بدن را دستکاری کند، اما این بار از او خواسته می شد که بدن ذاتی و مورد نظر خود را مدل سازی کند
قبل و بعد از درمان، سوالت بسیاری از شرکت کنندگان و بیماران پرسیده می شود تا علائم اختلال خوردن و وزن و البته اختلال تصویر بدن در آن ها شناسایی شود .نتایج نشان داده است که پس از درمان ،تمام بیماران به شکل موثری بهبود پیدا کرده اند.گرچه اشخاصی که از وی آر استفاده کرده بودند، بهبود خیلی بیشتری از خود نشان داده اند
هدف تحقیق دوم این بود که نتایج تاثیر وی آر را در بیمارانی که از آن استفاده کرده بودند در طولانی مدت و به مدت 1 سال بسنجد .تحقیقاتی که در طول این مدت انجام شد ، نشان داد که استفاده از وی آر به همراه روش های درمان شناختی –رفتاری می تواند قدرت بهبود را بسیار بالا ببرد و نتایج قابل قبول تری برای درمان این اختلالات به دست آورد
مترجم و محقق : ندا ناصری