اختلال دو قطبی و فوبیا را با واقعیت مجازی درمان کنید
در تکنولوژی واقعیت مجازی می توان سناریو های اختصاصی و مختلفی را طراحی کرد تا با تجربه ی آن بتوانید بر ترس خود از هر چیزی که از آن می هراسید ، غلبه کنید.
شکی نیست که واقعیت مجازی در لبه ی گذاشتنی تاثیری عمده بر نحوه ی زندگی کردن ما قرار دارد . بازی های ویدئویی و فیلم ها اولین صنایع هستند که تحت تاثیر قابل ملاحظه ای از واقعیت مجازی قرار خواهند گرفت.
همانطور که سخت افزار ها و نرم افزارها توسعه می یابد، ما کیت های واقعیت مجازی ای را می بینیم که در مناطق مختلفی از جهان، که البته تعدادشان هم روز به روز بیشتر می شود، مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده هایی گسترده تر از بازی رایانه ای صرف هستند. امروزه از واقعیت مجازی برای بهبود شرایط زندگی افرادی که دچار اختلالات پزشکی متفاوتی هستند، استفاده می شود.
برای مثال به مورد Alika Agidi-Jeffs، یک نوازنده مشتاق در انگلستان توجه کنید. فردی که پزشکان تشخیص دادند دچار اختلال دو قطبی است. به گزارش خبرگزاری الجزیره، محققان کالج لانگ کینگ در حال کار با Agidi-Jeffs هستند تا تکنیک های تشخیص را بهبود ببخشند و درمان های موثرتری را با استفاده از تکنولوژی واقعیت مجازی برای چنین افرادی فراهم آورند.
یکی از شبیه سازی ها شامل قرار دادن بیماران در اتوبوس مجازی و نظارت بر نحوه واکنش آنها به مردم و حوادثی است که در طول با آنها سفر روبرو می شوند؛ یک شبیه سازی دیگر که از آن استفاده می کنند قرار دادن بیماران در تونل های زیرزمینی لندن است. در این شبیه سازی مجازی بیمار با با سانحه ی شکستن و خراب شدن واگن قرار مترو در رو در رو می شود.
این سناریو های رو یا رویی به بیمار کمک می کند تا در شرایطی امن، تجربه ی دنیای واقعی را از سر بگذراند و با کمک و راهنمایی پزشک گام به گام اختلالش را درمان کند.
استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی اغلب می تواند برای کسانی که مبتلا به اسکیزوفرنی یا پاراونیا هستند، چالش برانگیز باشد، چراکه این افراد مدام فکر می کنند که دیگران در حال قضاوت کردن آنها هستند و یا دارند درباره آنها صحبت می کنند.
بنابراین، با استفاده از تکنولوژی واقعیت مجازی و با ایجاد یک محیط شبیه سازی شده ، روانشناسان می توانند نقطه ضعف روانی بیمار را دقیقا مشخص کنند: اطلاعاتی از قبیل اینکه بیماران دقیقا چه زمانی شروع به نگران شدن می کنند، چه نوع سناریوهایی بیشتر آنها را می ترساند، و غیره.
از آنجا که ماهیت واقع نمایی و به عبارتی “غوطه وری” در تکنولوژی واقعیت مجازی می تواند برای بیمار باعث بروز همان نوع واکنش های ذهنی و فیزیکی شود که در دنیای واقعی تجربه می کند ، پزشکان می توانند از آن برای بررسی واکنش های دست اول بیماران به جای شنیدن توصیف دست دوم آنها از ترسشان استفاده کنند.
بنابراین پزشک معالج در موقعیت بهتری قرار می گیرد تا بتواند راهنمایی مناسب تری برای مقابله با موقعیت های موجود در دنیای واقعی به بیمار ارائه دهد. همچنین در بعضی از موارد می توان از درمان واقعیت مجازی برای ایجاد آمادگی و پیشگیری از اختلالات روانی، پیش از بدتر شدن آن استفاده کرد.
پزشکان در تلاشند تا برخی از تکنولوژی های جدیدی که در حال ورود به صنعت بازی و گیم هستند را با هم ترکیب کنند تا بتوانند از آن برای کمک به افراد مبتلا به اختلالات روانی استفاده نمایند.
دور از ذهن نیست که در آینده ی نزدیک پزشکان و درمانگران به نمایه های شخصیتی در دنیای مجازی تبدیل شوند. بدین معنی که دیگر لازم نباشد فرد برای درمان به شکل حضوری به پزشک مراجعه کند، بلکه هر درمانگر می تواند یک شخصیت مجازی داشته باشد تا در دنیای مجازی و از طریق آن مستقیما به درمان بیمار کمک کند.
در حال حاضر تنها تعداد محدودی از درمانگران از تکنولوژی واقعیت مجازی برای درمان بیمارانشان استفاده می کنند. اما پیشرفت درمانی در بهبود حال افراد مبتلا به پارانویا، استرس پسا تروماتیک، و اضطراب وضعیت مطلوبی دارد.
در حالی که در یک چهارم انسان های جهان حداقل در برحه ای در طول زندگیشان از یک نوع اختلال روانی رنج می برند ، دستگاه هایی همچون Oculus Rift (دستگاه واقعیت مجازی) توان آن را دارند که راهی هموار برای ارائه ی درمانی موقر و بهبودی اثربخش را فراهم آورند.
در ایالات متحده ی آمریکا، دانشگاه علوم پزشکی Duke مثال دیگری ارائه می دهد:
استفاده از واقعیت مجازی در درمان فوبیا ها. هرچیزی که از آن هراس دارید- از ارتفاع گرفته تا عنکبوت ها- تکنولوژی واقعیت مجازی می تواند اماکن ساهت سناریو های متفاوتی را در اختیار درمانگران قرار دهد تا با استفاده از آن بتوانند اطلاعات دقیقتری از وضعیت بیماشان کسب کنند و راحتتر و عملی تر با او همکاری و تمرین کنند تا بر هراس غلبه کند. به واسطه ی تقریبا شبیه بودن دنیای مجازی به دنیای واقعی، تکنولوژی واقعیت مجازی نرم افزار ها و برنامه های فراوانی را برای درمان بیماری ها و اختلالات مختلف ارائه می دهد.
البته همواره باید به یاد اشته باشیم که بهترین و صحیح ترین راه درمان با واقعیت مجازی، انجام آن در کلینیک های تخصصی است. جاییکه پزشک درمانگر در تمام طول مدت درمان کنار بیمار می نشیند و در عین بررسی واکنش های او به تصاویر مجازی VR، راهنمایی لازم برای رویارویی با اختلالاتش را نیز به او ارائه می دهد.
همانطور که در ابتدای مقاله به آن اشاره شد، تکنولوژی واقعیت مجازی امروزه در دنیا بسیار فراگیر است وخدمات متنوعی را در اختیار کاربرانش قرار می دهد. خوشبختانه این تکنولوژی راه خود را به کشور ایران نیز باز کرده است.
در حالی که اکنون بیشتر افراد از واقعیت مجازی تنها برای انجام بازی های کامپیوتری بهره می برند، دیگرانی هم هستند که در فکر استفاده از آن در مصارف پزشکی و درمانی اند.
در شهر تهران اولین و تنها کلینیک تخصصی درمان واقعیت مجازی به نام جایروس کلینیک وجود دارد که با بهره بری از متخصصان آموزش دیده در آنسوی مرز ها، خدمات درمانی نوین و موثر واقعیت مجازی را ارائه می دهد.
محقق و مترجم : ندا ناصری