برنامه های واقعیت مجازی در مراکز توان بخشی و پزشکی
به احتمال زیاد با فناوری واقعیت مجازی آشنایی دارید و از عینک های سه بعدی استفاده کرده اید. در حال حاضر از این فناوری بیشتر در پارک ها و شهر بازی ها و برای انجام بازی های ویدیویی نیز استفاده می شود. طی چند سال اخیر واقعیت مجازی با پیشرفت های قابل توجهی همراه بوده و در حال حاضر وارد عرصه پزشکی نیز شده است. واقعیت مجازی عبارت است از یک فضای مصنوعی که به کمک نرم افزار طراحی می شود و به نحوی به کاربر ارائه می گردد که کاربران آن به عنوان یک محیط واقعی قبول می کند. هنگامی که درباره واقعیت مجازی صحبت می شود می توانیم این شرایط متفاوت را تصور کنیم که علاوه بر بازی های کامپیوتری در عرصه های دیگر نیز کاربرد دارد.
واقعیت مجازی یک ابزار سودمند برای مراکز پزشکی
واقعیت مجازی یک فضای ایمن را به وجود آورده است که دانشجویان پزشکی می توانند در این فضا نحوه ارتباط با بیماران را در شرایط خاص یاد بگیرند و حتی پزشکان می توانند در این محیط بدون آنکه خطری برای بیماران حقیقی بیفتد جراحی در این فضا را تجربه کنند. با ورود واقعیت مجازی به عرصه پزشکی اساتید این رشته به این نتیجه رسیده اند که می توان از این فناوری خلاقانه برای آموزش در عرصه سلامت استفاده کرد.
در گذشته فرآیند آموزش بر مطالعه کتاب و جزوه ارتباط مستقیم با بیمار و ارائه مطالب در کلاس قرار داشت اما در حال حاضر کمتر بر روی این روش تمرکز می شود. روش های قدیمی با محدودیت هایی همراه هستند که واقعیت مجازی می تواند آنها را جبران کند.
به دست آوردن استقلال بیشتر در بیماران
واقعیت مجازی به عنوان یک فناوری کمک کننده توانسته است به افرادی که روی ویلچر می نشیند کمک بسیار زیادی نماید تا این افراد بتوانند با استفاده از هدست واقعیت مجازی در محیط های مختلف حرکت کنند. این افراد می توانند از واقعیت مجازی برای حرکت کردن در یک خیابان شلوغ و مراکز خرید استفاده کنند و نحوه اجتناب از برخورد با موانع و هدایت ویلچر خود را در شرایط مختلف یاد بگیرند. این شرایط به آنها کمک می کند بتوانند در دنیای واقعی با مشکلات کمتری مواجه شوند.
هدف از کاربرد این فناوری این است که ناتوانی را به توانمندی تبدیل کند و تا حد امکان از میزان وابستگی فرد بکاهد. واقعیت مجازی حتی می تواند به کاربران برای انجام فعالیت های روزمره از قبیل آشپزی، خرید و سایر امور منزل کمک کند تا افرادی که دچار ناتوانی جسمانی هستند بتوانند حس استقلال خود را تقویت کنند. این نرم افزار برای طراحانی که قصد ارائه اصول طرح های جهانی و طراحی ساختمان های مختلف را دارند نیز کاربرد زیادی دارد. واقعیت مجازی به ابزاری برای بررسی اهداف و طرح های مختلف تبدیل شده است. در این روش طراح می تواند به این نتیجه برسد که آیا فردی که روی ویلچر می نشیند می تواند در ساختمانی که قرار است ساخته شود به راحتی حرکت کند یا آن که با مشکلات متعدد مواجه می شود.
توان بخشی در افراد مبتلا به ناتوانی جسمانی
واقعیت مجازی در عرصه توان بخشی می تواند به یک شیوه ایمن و غیر تهاجمی برای بهبود عملکرد جسمانی و قدرت عضلانی تبدیل شود. در حقیقت تحقیقات متعددی در خصوص آثار مثبت واقعیت مجازی در روش های درمانی انجام شده و موفقیت های زیادی نیز به دست آمده است. در تحقیقی که بر روی توان بخشی بیماران پس از سکته مغزی انجام شده است پزشکان متوجه شده اند که میزان بهبود عملکرد دست و بازوی بیماران در مقایسه با روش های قدیمی بیشتر و بهتر شده است. پزشکانی که در این مطالعه حضور داشتند چند ماه بعد متوجه شدند که میزان عملکرد جسمانی این بیماران، در مقایسه با افرادی که از واقعیت مجازی بهره نگرفته اند، همچنان در حال بهبود است.
در تحقیق دیگری که بر روی بیماران مبتلا به فلج مغزی انجام شده است پزشکان متوجه شدند که نتایج موفقیت آمیزی در خصوص تعادل این بیماران به دست آمده است. پزشکان ادعا می کند که با استفاده از این فناوری می توانند به طرز بهتری به کنترل عملکرد بیماران و میزان پیشرفت آنها بپردازند. قرار گرفتن آنها به طور مداوم در این محیط و ارائه فیدبک به آنها در خصوص نحوه عملکرد و واکنش به محرک های محیطی باعث شده است که از زمین خوردن این بیماران جلوگیری شود.
کاربرد واقعیت مجازی در درمان بیماران
در یک تحقیق هشت بیمار که دچار آسیب دیدگی طناب نخاعی بودند به مدت طولانی تحت آموزش با واقعیت مجازی قرار گرفتند و همه آنها توانستند تا حدودی عملکرد حرکتی خود را به دست بیاورند.
در محیط واقعیت مجازی بیماران یاد گرفتند که از فعالیت مغز خود برای کنترل ورژن آواتار خود استفاده نمایند تا در محیط راه بروند. در این تحقیق از سنسورهای خاصی استفاده شده بود و بیمار می توانست لمس کردن زمین را به خوبی احساس کند. همچنین به مغز او این احساس القا شده بود که بیمار در حال راه رفتن است. در حال حاضر واقعیت مجازی در مراحل اولیه درمان و توان بخشی قرار دارد اما پیشرفت هایی که اخیرا در این خصوص به دست آمده توانسته است بیماران و خانواده آنها را به بهبود شرایط جسمانی امیدوار کند.
مترجم: لیلا عبدالملکی