اختلال اضطراب جدایی چیست؟
اختلال اضطراب جدایی یکی از زیرشاخه های اضطراب کلی است. افرادی که دارای اختلال اضطراب جدایی هستند، می ترسند از خانواده یا یک فرد خاص از اعضای خانواده جدا شوند. آن ها می ترسند در زمان جدایی اتفاق بدی بیفتد. یا برای خودشان یا برای فرد مورد علاقه شان.
اگر چنین ترسی را در زندگی تجربه کرده اید، این مطلب را بخوانید تا به شما بگویم برای درمان اضطراب جدایی چه باید کرد؟
تعریف اضطراب جدایی
اضطراب جدایی در کودکان
در همین ابتدای مطلب، اجازه بدهید بین اضطراب جدایی و اختلال اضطراب جدایی، تفاوتی قائل شوم. اضطراب جدایی همان چیزی است که همه ما در نوزادی تجربه کرده ایم. زمانی که برای اولین بار در اتاق جداگانه خوابیده ایم، این اضطراب با ما همراه بوده است. در نوزادی، دوری از مادر برای همه ما سخت بوده است، حتی چند دقیقه دوری از مادر، برای ما سال ها گذشته است. بیایید به روز اول مدرسه فکر کنیم. همه ما نگرانی دوری از مادر و محیط خانه را تجربه کرده ایم.
حالا اجازه بدهید از شما یک سوال بپرسم. اگر همه ما این احساسات را تجربه کرده ایم، پس چرا باید نگران باشیم؟
اختلال اضطراب جدایی
مسئله اصلی این است که اضطراب جدایی در کودکان، موضوع طبیعی است که در سنین خاصی بروز می کند. این نگرانی از 12 تا 18 ماهگی آغاز می شود و تا سه سالگی ادامه پیدا می کند. این اضطراب بخشی از فرآیند طبیعی رشد کودکان است.
اوضاع وقتی خراب می شود که در بعضی موارد، اضطراب جدایی در کودکان تا بزرگسالی باقی می ماند. این همان چیزی است که ما از آن به نام اختلال یاد می کنیم.
اختلال اضطراب جدایی چیست؟
موقعیت 1
تصور کنید با پارتنر خود تماس گرفته اید و تماس شما بی پاسخ مانده است. چه عکس العملی نشان می دهید؟ آیا عصبانی می شوید و چندبار پشت سر هم تماس می گیرید؟ آیا نگران می شوید که حتما اتفاق بدی برای او افتاده است؟ آیا با دوستان و اطرافیانش، محل کار یا تلفن اعضای خانواده اش تماس می گیرید؟ حالا فکر کنید وقتی پارتنر شما در یک جلسه کاری مهم است و تماس های تلفنی بی وقفه شما را می بیند. قطعا از این موضوع عصبانی یا ناراحت می شود. حتی ممکن است رابطه اش را با شما قطع کند.
موقعیت 2
تصور کنید که با پارتنر خود قرار دارید. او در آخرین لحظه به شما پیغام می دهد که نمی تواند امروز شما را ببیند. شما چه فکری می کنید؟ آیا با خودتان فکر می کنید که او دیگر به شما علاقه ای ندارد؟ او می خواهد رابطه تان را تمام کند؟ بدون شک، پای کسی دیگری در میان است؟ حتی شاید قبل از اینکه دلیل نیامدن او را بپرسید، با چند پیغام بلند و بالا به رابطه خود خاتمه دهید.
موقعیت 3
ساعت 7 صبح است و شما آماده رفتن به سرکار هستید. زمانی که از خانه خارج می شوید، یادتان می افتد که گاز را خاموش نکرده اید. به خانه زنگ می زنید تا به اعضای خانواده اطلاع بدهید. اما تماس شما بی پاسخ می ماند. چه فکری به ذهن شما خطور می کند؟ آیا اعضای خانواده دچار گاز گرفتگی شده اند؟ حتما برای آن ها اتفاقی افتاده است که جواب تلفن شما را نمی دهند. شما سراسیمه و گریان به خانه بر می گردید و می بینید که هیچ کدام از این اتفاق های بد نیفتاده است.
موقعیت 4
دوستی دارم که شرایط بسیار خوبی برای ازدواج دارد. اما نمی تواند به هیچ یک از خواستگارانش به صورت جدی فکر کند. زیرا او نمی تواند دوری از پدر و مادرش را تحمل کند. همیشه می گوید می ترسم که آن ها را از دست بدهم. به همین خاطر تن به ازدواج نمی دهد تا همیشه کنار پدر و مادر خود باشد.
شاید این موقعیت ها یا شرایطی شبیه به این را تجربه کرده باشید. این ها همه نشان دهنده اختلال اضطراب جدایی است. شما تصور می کنید وقتی از اعضای خانواده جدا می شوید، اتفاق بدی برایشان می افتد.
آیا اضطراب جدایی اتفاقی معمول است؟
همه افراد ممکن است یک بار در زندگی، اضطراب جدایی را تجربه کنند. بعضی از افراد هم ممکن است این اضطراب را چند بار در زندگی شان تجربه کنند. لازم نیست نگرانی حتما برای جدایی از پدر و مادر باشد. حتی جدا شدن از حیوان خانگی هم می تواند در بعضی از افراد، اضطراب ایجاد کند.
ملاک های تشخیص اختلال اضطراب جدایی
علائم اضطراب جدایی معمولا در کودکان و بزرگسالان مشابه است. فردی که از جدا شدن از اعضای خانواده می ترسد، سه تا از علائم زیر را به مدت 6 ماه یا بیشتر نشان می دهد:
– در هنگام دوری از خانه و خانواده، احساس نگرانی دارد. در مهمانی یا محل کار همیشه منتظر است که زودتر به خانه برگردد.
– بدون خانواده به سفر نمی رود، چون نگران است که اگر او نباشد، پس چه کسی مواظب پدر و مادرش باشد؟
– تنهایی را دوست ندارد، چون می ترسد اگر تنها بماند اتفاق بدی برای او بیفتد. این می تواند منجر به ترس از تنهایی در فرد شود.
-دوست دارد در خانه بماند، چون بیرون از خانه خطرات زیادی او را تهدید می کند. ممکن است او را با چاقو بزنند یا تصادف کند.
– فرد تمایلی ندارد به سرکار برود، چون باید از خانواده اش دور شود.
-همیشه کابوس هایی درباره جدایی از خانواده اش می بیند.
-زمانی که از خانه و خانواده دور است، ممکن است علائم جسمانی مثل سردرد، دل درد، گلو درد یا حالت تهوع را تجربه کند.
-در بعضی از افراد ممکن است حملات عصبی هم مشاهده شود، اگرچه این حالت در همه افراد اتفاق نمی افتد.
دلایل ایجاد اضطراب جدایی در بزرگسالان
دلایل ژنتیکی
این مسلم است که همه ترس ها و اضطراب های ما در زندگی، ریشه در خانواده و ژن های ما دارد. اما تاثیر عوامل محیطی را هم نباید نادیده گرفت.
دلایل محیطی
از دست دادن فردی که عاشقش بوده اید، فوت کسی که خیلی به او وابسته بوده اید می توانید باعث شود که شما به اعضای خانواده بیشتر از قبل وابسته شوید. در حقیقت این وابستگی یک راه گریز برای فراموش کردن اتفاق دردناکی است که برایتان افتاده است.
دلایل فیزیولوژیکی
بالا رفتن هورمون سروتونین می تواند باعث ایجاد اضطراب در فرد شود. اما هنوز نقش دقیق سروتونین در ایجاد اضطراب مشخص نشده است.
مهاجرت
بسیاری از کسانی که مهاجرت کرده اند، ترس از دست دادن اعضای خانواده را هم تجربه کرده اند. در حقیقت آن ها همیشه نگران هستند که در نبود آن ها، اتفاق بدی برای اعضای خانواده شان بیفتد. به نظر منطقی می رسد اما نباید این ترس آن قدر شدید باشد که فرد را از ادامه مسیر زندگی باز دارد.
دلایل جانبی
اگر کسی به اضطراب جدایی دچار باشد، این احتمال هم وجود دارد که به اوتیسم مبتلا باشد.
ضرورت درمان اضطراب جدایی
افراد مختلف ممکن است به شیوه های مختلفی در برابر جدایی از خانواده، عکس العمل نشان دهند. اما آنچه مسلم است این است که این اضطراب باید درمان شود. اگر فردی نتواند به این اضطراب غلبه کند، کم کم به فردی گوشه گیر و منزوی تبدیل می شود. این فرد کم کم ناچار می شود که با افسردگی هم دست و پنجه نرم کند. ترس و نگرانی زیاد از رخ دادن اتفاق بد، کم کم می تواند فرد را به اختلالات روانی دیگر از جمله شیزوفرنی یا اختلالات دو قطبی دچار کند.
چگونه می توان اضطراب جدایی را کاهش داد؟
هنوز هیچ روش قطعی برای درمان اضطراب جدایی در بزرگسالان وجود ندارد. برای درمان اختلال اضطراب هم مانند سایر اختلال ها و ناهنجاری های روانی، درمان های دارویی و روان درمانی وجود دارد.
درمان های دارویی اضطراب
برای غلبه بر اضطراب، پزشک ممکن است داروهای ضد اضطراب تجویز کند. داروهایی مثل سیتالوپرام، دیازپام و فلوکستین شناخته شده ترین داروهای ضد اضطراب هستند. این داروها به صورت موقتی می توانند علائم اضطراب را کاهش دهند. اگرچه این داروها درمان قطعی برای اضطراب نیستند.
مضرات درمان دارویی
داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی، به شدت اعتیادآور هستند. مصرف این داروها در طولانی مدت آسیب های جدی به بدن می زند. تپش قلب، اختلالات تنفسی، بی اشتهایی و مشکلات عصبی، بی خوابی یا پرخوابی از عوارض جانبی این داروها هستند.
روان درمانی
خوشبختانه درمان دارویی تنها راه حل برای کاهش اضطراب نیست. شما می توانید برای غلبه بر این اضطراب، از یک روان درمانگر مجرب کمک بگیرید.
درمان شناختی رفتاری (CBT)
وقتی به کلینیک مشاوره مراجعه می کنید، روان درمانگر ابتدا برای شما درمان های شناختی رفتاری (CBT) انجام می دهد. این درمان ها به او کمک می کند تا دلیل اضطراب شما را شناسایی کند.
هدف درمان های شناختی رفتاری این است که افکار منفی را به افکار مثبت تبدیل کنند. در حقیقت یک روان درمانگر با درمان شناختی رفتاری، می تواند به شما کمک کند تا کنترل افکار منفی را به دست بگیرید . به این روش شما یاد می گیرید که به جای نگرانی برای اعضای خانواده، از بودن در کنار آن ها لذت ببرید.
مدیتیشن
روان درمانگر می تواند به شما کمک کند که در زندگی روزمره خود، احساس آرامش بیشتری داشته باشید. این احساس آرامش می تواند از طریق مدیتیشن به دست بیاید.
چگونه مدیتیشن کنم؟
مدیتیشن در حقیقت نوعی تمرین تنفس و تمرکز است. شما برای مدیتیشن کردن باید در یک محیط آرام و ساکت بنشینید و روی تنفس خود تمرکز کنید. وقتی توانستید جریان اکسیژن را در بدن خود احساس کنید، می توانید ذهن خود را از همه افکار منفی خالی کنید.
چرا نمی توانم مدیتیشن کنم؟
وقتی ذهن شما درگیر اضطراب است، خیلی دور از ذهن نیست که نتوانید مدیتیشن کنید. ولی نقش مدیتیشن برای کاهش اضطراب را نمی توان نادیده گرفت. اگر نمی توانید به تنهایی مدیتیشن کنید، آن را با واقعیت مجازی امتحان کنید.
مدیتیشن با واقعیت مجازی
واقعیت مجازی یک محیط شبیه سازی شده کامپیوتری است. در این محیط شما می توانید حضور در فضاهایی را تجربه کنید که در زندگی واقعی امکان پذیر نیست. اما لازمه این کار این است که به یک کلینیک تخصصی واقعیت مجازی مراجعه کنید. جایی مثل کلینیک تخصصی واقعیت مجازی پیلوسکا.
وقتی هدست واقعیت مجازی را به چشم می زنید، خودتان را در یک جنگل سرسبز، در دل کهکشان ها، در کنار دریا تصور می کنید. می توانید به صدای آواز دلنشین پرندگان گوش بدهید. می توانید زمانی که کنار دریا نشسته اید، گرمای خورشید را روی پوست خود احساس کنید.
شاید هم به یاد دوران کودکی بتوانید در خانه ای آرام بمانید و به قصه های شیرین گوش بدهید.
شاید دوست داشته باشید که یک تمرین آزاد سازی ذهن را انجام بدهید.
شما می توانید در کلینیک تخصصی واقعیت مجازی پیلوسکا، حضور در این محیط ها را تجربه کنید.
واقعیت مجازی به شما این امکان را می دهد که با آرامش و تمرکز بالاتری، مدیتیشن را انجام دهید. هیچ عامل مزاحمی برای به هم زدن تمرکز شما وجود ندارد. از طرفی روان درمانگر هم در کنار شماست و هوای شما را در همه مراحل مدیتیشن دارد.
منابع
نگارنده و مترجم: سیمین معروف