ترس از خزندگان
ترس از خزندگان ، هرپتوفوبیا ترس ملتهبانه،ناخواسته و شدید از خزندگان است .این یک فوبیای شایع از حیوانات است.
ترس از خزندگان معمولا در ترکیب با مار هراسی که خودش ترس خاصی از مارها است به وجود می آید اما نباید این دو را با هم اشتباه گرفت .بیشتر افرادی که از خزنده هراسی رنج می برند فقط از خطر خزنده های خطرناکی مثل مار نیست که می ترسند بلکه از خزندگان بی آزاری مثل مارمولک های دیواری (که معمولا هیچ گونه خطری ندارند ) هم می ترسند.
خزنده هراسی به این معنی است که فرد مبتلا به این فوبیا نه تنها از خزندگان زنده می ترسد بلکه حتی با فکر کردن به آن،دیدن خزنده در عکس، فیلم و حتی باغ وحش هم احساس ترس و وحشت خواهند داشت .
تا به کنون درمان های زیادی برای این شکل از فوبیا انجام گرفته است اما در حال حاضر کلینیک پیلوسکا ، از روشی نوین و خارق العاده استفاده می کند که به آن “درمان با واقعیت مجازی ” گفته می شود .اما پیش از آن که بخواهیم درباره این روش صحبت کنیم بهتر است در ابتدا جنبه های مختلف این فوبیا را بررسی کنیم. با ما همراه باشید
علت خزنده هراسی
برخی از حیوانات به دلایل خاصی به بدن انسان نزدیک نمی شوند .. اغلب مواقع بیمار دلیل درستی برای ترس از خزندگان ندارد . شاید این ترس یک مسئله زیست شناسی تکاملی است.
انسانهای اولیه و غارنشین اغلب با مارها و دیگر خزندگان سمی، اغلب غول پیکر مواجه می شدند . نیش این حیوانات تقریبا همیشه مرگبار بود. در نتیجه؛ انسانهای اولیه از این خزنده های خطرناک دور می ماندند
یکی دیگر از دلایل مهم ترس شدید خزندگان می تواند به خاطر یک تجربه تلخ در گذشته مربوط به چنین موجوداتی باشد. یک کودک یا حتی یک بالغ ممکن است زمانی با یک خزنده درگیر شده باشد : ممکن است یک مارمولک روی او افتاده باشد یا در غذایش پیدا کند .
یا این که در طول یک گردش و سیاحت ،یک مار روی پای فرد مبتلا خزیده باشد . همین خزیدن و چنین تجربیاتی کافی است که یک فرد مبتلا به استرس عصبی، دچار خزنده هراسی هم شود .
در سایر موارد جدی تر، ممکن است این ترس به علت مرگ یا آسیب یکی از اطرافیان نزدیک در اثر گزیدگی یا سم این حیوانات باشد .
. حتی گاز برخی از خزندگان کم خطر هم (که به طور مستقیم یا غیرمستقیم تحت تاثیر فوبی قرار می گیرند ) ممکن است باعث فوبیا و خزنده هراسی شود
علائم ترس از خزندگان
علت هرپتوفوبیا هر چه که باشد ،غالبا تشدید شونده است . در ابتدا فوبیای بیمار ممکن است این گونه باشد که از رفتن باغ ها، باغ وحش ، جنگل ها یا فروشگاه های حیوانات خانگی که خزندگان را می فروشند ، اجتناب کنند. به همین دلیل پس از مدتی ، فرد ممکن است به خاطر این ترس ها کلا از خانه بیرون نرود و در حصار امن خویش باقی بماند.
ترس حتی ممکن است فرد را به طور کامل از پا در آورد و معمولا به همراه دیگر فوبیا ها بروز پیدا می کند ،. علائم خزنده هراسی متنوع هستند و ممکن است فیزیکی یا عاطفی باشند. این علائم عبارتند از:
- لرزیدن ، و به شدت عرق کردن
- گریه کردن یا جیغ زدن ، نه تنها هنگام نزدیک بودن به خزندگان بلکه حتی فکر کردن به آن ها
- خشکی دهان،ضربان قلب بالا، تنفس مقطع، احساس حالت تهوع،سرگیجه یا احساسی شبیه به دویدن یا فرار کردن
- دیدن خزنده زنده(حتی در تصاویر کتاب یا روی صفحه تلویزیون) هم می تواند موجب حمله پانیک و هراس شود
- رفتارهای اجتنابی یکی دیگر از علائم خزنده هراسی است.فرد مبتلا ممکن است از رفتن به پیکنیک،یا کمپ زدن اجتناب کند.بیمار ممکن است حتی از دیدن یک فروشگاه حیوانات خانگی،یا باغ وحش اجتناب کند و یا حتی فیلم هایی که خزنده ای در آن حضور دارد را نبیند
همانطور که در بالا ذکر شد، خزنده هراسی می تواند به آرامی پیشرفت کرده و منجر به چندین علائم دیگر از جمله احساس جدایی از واقعیت یا احساسی مانند دیوانه شدن گردد . یک پیشنهاد ساده سفر به باغ وحش و یادیگر مکان های این چنینی می تواند موجب گریه، حمله پانیک ، لرزش و دیگر علائم فوبیا شود. به این ترتیب این افراد به تدریج از جامعه فاصله گرفته و یا دچار اختلالاتی مانند افسردگی می شوند
غلبه بر ترس از خزندگان
درمان های متعددی و روش های درمانی مختلفی وجود دارد که می تواند موجب غلبه بر ترس از خزندگان شود. هیپنوتیزم یکی از این درمان هاست. این کار با ارزیابی علت اصلی ترس و اضطراب و هم چنین کمک به از بین بردن واکنش مشروط فرد به منبع ترس خود آغاز می شود .
تکنیک های هیپنوتیزم نیز برای ایجاد احساس آرامش بیشتر به کار می روند تا فرد بیمار نسبت به پیشنهادات با رویی باز مواجه شود . سپس درمانگر از “تسلط” خود استفاده می کند تا تغییرات دلخواه را در فرد ایجاد کند.
درمان ترس از خزندگان با واقعیت مجازی
اما روشی که هم اکنون در پیلوسکا استفاده می شود بسیار پیشرفته تر و بهتر از روش های سابقی هم چون هیپنوتیزم و CBT است.درمان فوبیا با واقعیت مجازی، فرد بیمار را در معرض منبع ترس خود قرار می دهد.این روش از هدست های واقعیت مجازی استفاده می کند و بیمار عینک را به چشم خود می زند.
سپس به طور مجازی و به شکلی 3 بعدی خود را در برابر خزندگانی می بیند که از آن ها وحشت دارد. به این ترتیب و با کمک درمان گر علت اصلی ترس خود از خزندگان را شناسایی می کند.اما در عین حال این اطمینان را دارد که چیزی که در حال مشاهده آن است واقعی نیست و تنها تصویری از واقعیت است و نمی تواند به او آسیبی برساند.
البته بهتر است نگران نباشید چرا که درمان با واقعیت مجازی هم مانند دیگر درمان ها به آهستگی پیش می رود و شما به تدریج با ترس خود مواجهه خواهید شد .
به عنوان مثال ممکن است در ابتدا یک خزنده را از نمایی بسیار دور ببینید ،سپس به تدریج به شما نزدیک تر شده و در جلسات نهایی ممکن است آن خزنده با شما تماس داشته باشد .برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این شیوه می توانید اینجا را کلیک کرده و با متخصصین ما مشورت کنید.
مترجم و محقق : ندا ناصری