پرخوری و دلایل آن
پرخوری عصبی به اعتقاد عده ای یک سبک زندگی است. ولی واقعیت این است که انتخاب این سبک زندگی، می تواند یکی از نشانه های بیماری های ذهنی باشد. اگر شما هم پرخوری دارید، این مطلب را بخوانید. در این مطلب، انواع پرخوری ها، دلایل آن و درمان قطعی آن را برای شما خواهم گفت.
تعریف پرخوری
از طرف انجمن تشخیص و ردیابی بیماری های ذهنی امریکا، پرخوری یک اختلال ذهنی است که می تواند کیفیت زندگی فرد را از نظر فیزیکی، روان شناسی و اجتماعی تغییر دهد و حتی می تواند زندگی و سلامت فرد را تهدید کند.
این اختلال چقدر رایج است؟
در امریکا، حدود ۲۰ میلیون نفر از زن ها و ۱۰ میلیون نفر از مردها، از اختلالات مربوط به خوردن رنج می برند که یکی از آن ها پرخوری است. اگرچه این اختلالات خوردن می تواند در هر سنی و هر جنسی بروز کند. آمارها نشان داده است که ۱۳٪از افراد زیر ۲۰ سال، حداقل یک بار در زندگی خود این پرخوری ناشی از نگرانی یا عصبانیت را تجربه کرده اند.
در ایران هم این عارضه در بین دخترها و پسرهای جوان رواج دارد. در طی سال های گذشته، توجهات زیادی به این موضوع جلب شده است و تحقیقات روی فراوانی این عارضه در بین مردم، آغاز شده است.
چه چیزی باعث پرخوری می شود؟
دانشمندان معتقدند که پرخوری به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد شود. گاهی ممکن است چند عامل دست به دست هم داده و باعث ایجاد این ناهنجاری در فرد شوند.
ژنتیک
دانشمندان همیشه مشتاق بودند که ببینند آیا ناهنجاری های خوردن به صورت ارثی به فرد انتقال پیدا می کنند یا خیر. به همین دلیل آزمایشی را طراحی کردند. آن ها دوقلوهای همسان را از هم جدا کردند و به خانواده هایی سپردند که عادات تغذیه ای و سبک زندگی کاملا متفاوتی داشتند. پس از ارزیابی های دقیق، دوقلوها رفتارهای تغذیه ای مشابهی را نشان دادند. به همین خاطر، دانشمندان فکر می کنند که این ناهنجاری های عصبی می تواند از طریق ژنتیک هم منتقل شود.
عادت های فردی
عادت های فردی هم یکی دیگر از دلایل مهمی است که می تواند ناهنجاری های خوردن را ایجاد کند. عصبی بودن، کمال گرایی و اضطراب از جمله مهم ترین ویژگی های فردی هستند که می توانند منجر به پرخوری در فرد شوند.
دلایل جانبی
فشار بیش از حد اطرافیان برای لاغری می تواند گاهی باعث اختلالات خوردن در فرد شود. افرادی که همیشه تلاش می کنند لاغر شوند، همیشه در حال امتحان کردن رژیم های غذایی مختلف هستند. در بسیاری از موارد، رژیم گرفتن باعث کاهش وزن نمی شود، بلکه فقط پرخوری و ناهنجاری های خوردن را در فرد تشدید می کند.
بیماری های جسمی
کم کاری تیروئید، تنظیم نبودن قند خون یا عدم تعادل هورمونی در بدن می تواند باعث ایجاد ناهنجاری های خوردن شود. افت ناگهانی قند خون باعث می شود که فرد میل شدیدی به خوردن پیدا کند. گاهی اوقات این میل آنقدر زیاد است که می تواند منجر به پرخوری فرد شود.
دلایل فیزیولوژیکی
دانشمندان معتقدند که ساختار مغز، میزان هورمون های سروتونین و دوپامین در بدن، میزان سوخت و ساز بدن هر فرد هم می تواند در ایجاد این ناهنجاری های خوردن نقش داشته باشد.
انواع ناهنجاری های خوردن
۱- بی اشتهایی عصبی
افراد مبتلا به این عارضه، همیشه خود را چاق و دارای اضافه وزن تصور می کنند. آن ها همواره در حال وزن کشی خود هستند، بابت هر لقمه غذایی که می خورند نگران هستند و کالری آن را حساب می کنند. ورزش های سنگین و گاهی خطرناک انجام می دهند. آن ها از مصرف قرص ها و پودرهای لاغری ابایی ندارند و اصلا به خطرات استفاده از آن ها فکر نمی کنند. همیشه رژیم دارند و مدعی هستند که وزن کم نمی کنند. بسیاری از آن ها وقتی غذا می خورند، غذا را استفراغ می کنند.
خطرات بی اشتهایی عصبی
علاوه بر بیماری های روحی مثل وسواس، افسردگی و عدم اعتماد به نفس، بیماری های جسمی فراوانی در انتظار این افراد است. این افراد به دلیل تغذیه نامناسب،کمبود ویتامین دارند. نسبت به همسالان خود، وزن کمتری دارند که خود این نشانه بیماری است. استخوان ها و ناخن های آن ها بسیار شکننده است. ریزش موی شدید دارند. در همه جای بدن آن ها، رویش موهای زائد نازک آغاز می شود. در حالت شدید، این عارضه می تواند باعث بیماری های قلبی و مغزی شود. متاسفانه بعضی از افراد، وقتی از لاغر شدن ناامید می شوند، خودکشی می کنند.
۲- پرخوری عصبی
پرخوری عصبی که ممکن است آن را به نام بولیمیا هم بشناسید، نوع دیگری از ناهنجاری خوردن است. افراد مبتلا به این عارضه، عادت به خوردن حجم زیادی غذا در فاصله های زمانی کوتاه دارند. این عارضه در جوانان بیشتر از افراد مسن و در زنان بیشتر از مردان دیده می شود.
هر وعده غذا خوردن برای فرد تا جایی ادامه پیدا می کند که او احساس معده درد کند. این احساس درد است که او را از خوردن باز می دارد، در حالت کلی او تصور می کند که نمی تواند از غذا خوردن دست بکشد و هیچ کنترلی روی میزان غذایی که می خورد، ندارد. جالب است که فرد در این زمان های حمله عصبی (البته حمله به غذا)، به صورت افراطی غذاهایی را می خورد که در حالت عادی از آن ها بیزار است.
خطرات پرخوری عصبی
فرد بعد از رهایی از این بازه پرخوری، بابت کالری اضافی دریافتی احساس عذاب وجدان می کند و تلاش می کند که خود را از شر این کالری های اضافی رها کند.
- استفاده از داروهای مسهل یا ادرار آور یکی از این راه هاست. شما هم می دانید که استفاده بی مورد از این داروها، می تواند باعث خونریزی روده و مشکلات گوارشی جدی شود.
![پرخوری و قرص ملین]()
افراد دارای پرخوری عصبی، از قرص های ملین استفاده می کنند - ممکن است فرد خودش را وادار به استفراغ کردن کند. اسید برگشتی از معده تمام مری و راه های تنفسی را می سوزاند.
- روزه گرفتن مکرر، انجام ورزش های سخت هم انتخاب می شوند تا کالری های اضافی بسوزند. اما واقعیت این است که این روش ها فایده ای ندارند.
![پرخوری عصبی]()
افراد بعد از پرخوری عصبی، به ورزش های سنگین روی می آورند - عارضه هایی مثل تورم غدد بزاقی، گلو درد، خرابی دندان ها، رفلاکس معده، تورم روده و عدم تعادل هورمونی از جمله بیماری هایی است که این افراد با آن درگیر هستند.
۳- ناهنجاری خوردن بی وقفه
افراد مبتلا به این عارضه، مشابه با کسانی هستند که پرخوری عصبی دارند. آن ها در بازه های زمانی کوتاه، مقدار زیادی ماده غذایی را مصرف می کنند و احساس می کنند که در طول زمان غذا خوردن، هیچ کنترلی روی آن ها نیست که از غذا خوردن دست بکشند. اما فرق مهم آن ها این است که بعد از پایان غذا، تلاشی برای از دست دادن این کالری اضافه نمی کنند.
خطرات خوردن بی وقفه
افراد مبتلا به این عارضه، اکثرا دارای اضافه وزن یا به بیان کلی، چاق هستند. آن ها هیچ تلاشی برای از دست دادن این وزن اضافه نمی کنند، بنابراین خود را در معرض خطرات مربوط به اضافه وزن قرار می دهند، مثل سکته قلبی، بیماری های قلبی عروقی و دیابت نوع دو.
۴- هرزه خواری (پیکا)
هرزه خواری نوعی اختلال خوردن است که ممکن است در دوره های خاصی از زندگی مثل دوره کودکی یا بارداری اتفاق بیفتد. این عارضه، میل به خوردن چیزهای غیر معمول را در بدن ایجاد می کند مثل خوردن خاک، گچ، یخ، صابون، مو، پودر شوینده و غیره.
خطرات مربوط به عارضه پیکا
کسانی که به این عارضه دچار هستند، بیشتر در معرض مسمومیت، عفونت، آٍسیب روده و کمبود ویتامین هستند. با توجه به نوع ماده غیر خوراکی که مبتلایان استفاده می کنند، پیکا می تواند خطر مرگ را برای فرد به همراه داشته باشد.
۵- میل به قی کردن
افرادی که به این عارضه دچار هستند، بارها و بارها غذا از معده خود بر می گردانند، دوباره آن را می جوند و باز قورت می دهند. این عارضه در کودکان در سنین ۳ ماهگی تا ۱۲ ماهگی ممکن است اتفاق بیفتد. بخشی از آن طبیعی است، به خصوص از ۶ ماه به بعد که جویدن و قورت دادن غذای کمکی برای نوزاد کمی سخت است. اما این عارضه می تواند در افراد بزرگسال هم دیده شود، با این تفاوت که در بزرگسالان این فرآیند ارادی است.
خطرات ناشی از میل به قی کردن
اگر در کودکان این عارضه درمان نشود، آن ها مواد غذایی کافی را جذب نمی کنند و به صورت مداوم وزن خود را از دست می دهند. این می تواند فرآیند رشد آن ها را با مشکل روبرو کند.
بزرگسالانی که این بیماری را دارند، به طور قطع دچار مشکل ذهنی هستند و باید به روان درمانگر مراجعه کنند. اگر این عارضه درمان نشود، آن ها به افسردگی دچار می شوند. زیرا نمی توانند در محیط های عمومی غذا بخورند. از طرفی در بدن آن ها هم کمبود مواد مغذی و عدم تعادل هورمونی اتفاق می افتد که سلامتی آن ها را به خطر می اندازد.
۶- بدغذایی
بدغذایی در ابتدا فقط برای کودکان زیر هفت سال بررسی می شد. اما امروزه مشخص شده است که این عارضه می تواند در زنان و مردان بزرگسال هم اتفاق بیفتد. افرادی که از خوردن غذا اجتناب می کنند، چون بو، طعم، رنگ، بافت یا دمای آن را دوست ندارند.
خطرات بدغذایی
- افراد بد غذا معمولا کمبود ویتامین و مواد معدنی دارند، چون به حدکافی مواد غذایی مورد نیاز بدن را مصرف نمی کنند. این موضوع می تواند سلامت مو، پوست و سلامت عمومی بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
-
![بدغذایی]()
افراد بد غذا با خطر کمبود ویتامین و مواد معدنی روبرو هستند - افراد بد غذا نمی توانند در فعالیت های اجتماعی مناسب شرکت کنند، مثلا نمی توانند در یک شام دوستانه با اطرافیان حضور پیدا کنند.
- از دست دادن وزن یا رشد کمتر نسبت به افراد هم سن و سال
برای درمان پرخوری چه باید کرد؟
ناهنجاری های خوردن به ویژه پرخوری عصبی به دلایل مختلفی ایجاد می شوند. بنابراین درمان آن ها باید یک درمان ترکیبی باشد. شما برای رهایی از پرخوری عصبی به روان درمانی، تغذیه درمانی، ذهن درمانی و شاید دارو درمانی نیاز داشته باشید.
روان درمانی
برای رها شدن از پرخوری عصبی، باید حتما به یک روان درمانگر مراجعه کنید. او به شما کمک می کند که دلیل پرخوری یا سایر ناهنجاری های خوردن خود را پیدا کنید. همیشه تشخیص صحیح، اولین قدم در درمان است. بنابراین وقتی دلیل بیماری خود را پیدا کنید، اولین قدم برای درمان آن را برداشته اید. ممکن است پرخوری شما ناشی از اضطراب باشد. روان درمانگر به شما کمک می کند تا به اضطراب خود غلبه کنید. به این ترتیب از شر ناهنجاری های خوردن هم خلاص می شوید.
تغذیه درمانی
شما باید تحت نظر یک متخصص تغذیه قرار بگیرید. زیرا قرار است همزمان با جلسات روان درمانی، الگوی تغذیه ای خود را هم اصلاح کنید. متخصص تغذیه هم به شما کمک می کند که به صورت درست و علمی، آسیب های ناشی از ناهنجاری های خوردن را درمان کنید و هم به شما کمک می کند که الگوی تغذیه ای صحیحی را پیدا کنید. اگر پرخوری عصبی باعث شده است که شما اضافه وزن پیدا کنید، لازم است تحت نظر یک متخصص هم اضافه وزن خود را کاهش دهید و هم آسیب های ناشی از آن را برطرف کنید.
دارو درمانی
افراد زیادی هستند که برای کاهش وزن از داروهای لاغری استفاده می کنند. واقعیتی که وجود دارد این است که هیچ قرصی نمی تواند یک شبه شما را لاغر کند. گول تبلیغات را نخورید. این داروها تنها آب میان بافتی بدن شما را از بین می برند. لاغری با این روش، بسیار سریع و بسیار خطرناک است.
افرادی که پرخوری عصبی دارند، وقتی دچار اضطراب می شوند، میل به خوردن پیدا می کنند. آن ها چون نمی خواهند چیزی بخورند از داروهای ضد اضطراب استفاده می کنند. این داروها به شدت اعتیاد آور است و شما را خودش وابسته می کند. شما نمی توانید این داروها را به راحتی قطع کنید. از طرفی مصرف این داروها بدون تجویز پزشک، اصلا مجاز نیست.
ذهن درمانی
بهترین کار برای این که بتوانید به ناهنجاری های خوردن خود خاتمه دهید، این است که ذهن خود را اصلاح کنید. اگر به دلیل اضطراب به پرخوری روی می آورید، باید اضطراب خود را درمان کنید.
درمان اضطراب
برای درمان اضطراب هم راه های مختلفی وجود دارد. درمان دارویی، روان درمانی و روش های دیگری که ممکن است آن ها را تجربه کرده باشید. اما می خواهم به شما یک روش جدید را معرفی کنم که درمان قطعی اضطراب را سبب می شود.
قبل از اینکه ادامه مطلب را بخوانید، اگر نیاز دارید راجع به اضطراب بیشتر بدانید، می توانید اینجا کلیک کنید.
مدیتیشن
یکی از راه های مهم برای درمان اضطراب، مدیتیشن است. اما این مدیتیشن باید در حضور روان درمانگر و به صورت کنترل شده انجام شود. برای این کار لازم است به کلینیک تخصصی واقعیت مجازی پیلوسکا مراجعه کنید.
مدیتیشن با واقعیت مجازی
واقعیت مجازی، در واقع یک محیط شبیه سازی شده کامپیوتری است.به کمک واقعیت مجازی، شما می توانید مدیتیشن کنید. مدیتیشن، روش مناسبی برای کاهش اضطراب شماست . شما می توانید به کمک واقعیت مجازی، یک مدیتیشن خوب را تجربه کنید.
شما در تمام مدت مدیتیشن با واقعیت مجازی، احساس آرامش می کنید. هیچ اضطرابی در ذهن شما وجود ندارد. هیچ موضوعی برای نگرانی نیست. شما در آرامش کامل هستید. با این روش در طی شش تا هشت جلسه درمان، یاد می گیرید بر اضطراب خود غلبه کنید.
وقتی یاد می گیرید بر اضطراب خود غلبه کنید، دیگر به سمت خوردن غیر قابل کنترل مواد غذایی روی نمی آورید. به این ترتیب، شما به کمک واقعیت مجازی، می توانید هم اضطراب و هم پرخوری عصبی خود را کنترل کنید.
منابع
مترجم: سیمین معروف