واقعیت مجازی | واقعیت مجازی در درمان افسردگی

درمان افسردگی به کمک دستگاه واقعیت مجازی virtual reality

واقعیت مجازی و درمان افسردگی
0

درمان افسردگی به کمک دستگاه واقعیت مجازی

virtual reality

 

امروزه از تکنولوژی VR و یا واقعیت مجازی در زمینه بازی و سرگرمی، درمان افسردگی و بسیاری از بیماری های دیگر نیز استفاده می شود. در ابتدا به معرفی دستگاه واقعیت مجازی و سپس کاربرد آن در زمینه های مختلف و به خصوص استفاده ازواقعیت مجازی در درمان افسردگیمی پردازیم.

  • واقعیت مجازی چیست؟

واقعیت مجازی و یا VIRTUAL REALITY یک تجربه کامپیوتر محور و تعاملی است که در محیطی شبیه سازی شده صورت می گیرد. این تکنولوژی با واکنش حس های دیداری و شنیداری در تعامل است ولی ممکن است با سایر واکنش های حسی همچون لامسه نیز در ارتباط باشد. این فضای سه بعدی می تواند شبیه به دنیای واقعی و یا فانتزی باشد. از سیستم های واقعیت افزوده AV نیز می توان بعنوان نوعی VR نام برد که اطلاعات مجازی را روی یک دوربین زنده و یا گوشی هوشمند و یا تبلت که به هدست متصل است قرار داده و به کاربر این امکان را می دهد تا تصاویر را به صورت سه بعدی مشاهده کند.

1. بازی و سرگرمی

دستگاه واقعیت مجازی اغلب در زمینه سرگرمی همچون بازی و سینمای سه بعدی کاربرد دارد. اوائل دهه 1990 و برای اولین بار هدست های واقعیت مجازی توسط شرکت های ویدئو گیم ارائه شدند. در اوائل دهه 2010، نسل بعدی هدست های تجاری توسط شرکت های OCULUS, HTC و SONY (پلی استیشن VR) وارد بازار شدند که موج جدیدی از کاربردهای مختلف دستگاه های واقعیت مجازی را عرضه کردند. از تکنولوژی ” سینمای سه بعدی ” در زمینه نمایش رخداد های ورزشی، پوموگرافی، هنرهای زیبا، موزیک ویدئو و فیلم های کوتاه استفاده می شد. از سال 2015، ترن هوایی و تم پارک ها از سیستم واقعیت مجازی جهت هماهنگی میان جلوه های بصری و واکنش حس لامسه استفاده نمودند.

واقعیت مجازی و سرگرمی
کاربرد واقعیت مجازی در زمینه بازی و سرگرمی

2. رباتیک

در زمینه رباتیک، از واقعیت مجازی جهت کنترل ربات ها در سیستم های تله رباتیک و تله پرزنت استفاده می شود. همچنین از این تکنولوژی جهت پیشرفت و ارتقای ربات ها نیز بکار گرفته می شود. بعنوان مثال در برخی آزمایش ها از ربات بعنوان رابط بصری کاربر انسانی و یا جهت کنترل از راه دور ربات ها در فضاهای خطرناک همچون فضا استفاده می شود.

3. علوم اجتماعی و روانشناسی

در علوم اجتماعی و روانشانسی، از واقعیت مجازی بعنوان ابزاری مقرون به صرفه جهت مطالعه و تکرار تعاملات در فضایی کنترل شده استفاده می شود. علاوه بر این از این تکنولوژی می توان بشکل مداخله درمانی نیز استفاده نمود. بعنوان مثال، نوعی درمان به نام درمان آشکار و یا نمایشی واقعیت مجازی VRET وجود دارد که جهت درمان اختلالات اضطرابی مانند اختلالات استرس پس از شوک PTSD و یا ترس ها بکار می رود.

درمان ترس ها با استفاده از vr
واقعیت مجازی و درمان ترس ها

4. دارو

در زمینه دارو، به واسطه اتاق عمل شبیه سازی شده VR – تحت نظر متخصصین – با پرداخت هزینه ای ناچیز می توان آموزش های موثر و قابل تکراری را فراهم آورده و این امکان را برای کارآموزان ایجاد کرده تا به مجرد اینکه اشتباهی رخ داد آن را شناسایی کرده و اصلاح نمایند.

5. درمان

از سال 2000 از واقعیت مجازی در زمینه توانبخشی نیز استفاده می شود. علی رغم مطالعات متعددی که در این زمینه صورت گرفته، جهت درمان بیماری پارکینسون و در مقایسه با سایر متدهای توانبخشی بدون ابزار پیشرفته و گران قیمت شواهد کافی بدست نیامده است. در سال 2018 به روشی مشابه و به کمک واقعیت مجازی و ربات ها، مقاله ای در زمینه تاثیر آینه درمانی در پاتولوژی (آسیب شناسی) ارائه گردید.

واقعیت مجازی و درمان پارکینسون
واقعیت مجازی و پارکینسون

 

  • واقعیت مجازی و درمان افسردگی

حال در اینجا به بررسی یکی از مهمترین کاربردهای VR یعنی واقعیت مجازی در درمان افسردگی می پردازیم.

از آنسوی کهکشان ها تا پارک های حیات وحش، موقعیت هایی وجود دارند که واقعیت مجازی قادر نیست شما را به آنجا ببرد. با اینکه ممکن است همه اینها در دنیای بازی و سرگرمی، جالب و هیجان انگیز باشد، لیکن دانشمندان در حال تحقیق و بررسی سایر کاربرد های واقعیت مجازی جهت حل مشکلات دنیای واقعی انسان ها هستند. امروزه این تکنولوژی به جراحان در زمینه عمل های جراحی  پیچیده و دشوار کمک شایانی می نماید. در حال حاضر تکنولوژی واقعیت مجازی در کلینیک های درمانی نیز بچشم می خورد: به کمک بیماران افسرده آمده و از واقعیت مجازی در درمان افسردگی نیز استفاده می شود.

افسردگی یک بیماری بغرنج و کمتر شناخته شده ای است که اغلب همگام با اختلال ” عیب جویی از خود ” بطور فزاینده ای پیش می رود و این نوع اختلال مانع بزرگی در درمان آن بشمار می رود. “عشق به خویشتن” به تحریک تغییرات طولانی مدت کمک کرده و الگوهای فکری منفی را که در بقای خلق و خوی نامناسب تاثیر گذار هستند اصلاح می نماید. محققان دانشگاه لندن و دانشگاه ICREA بارسلونا امیدوارند که بتوانند از واقعیت مجازی در درمان افسردگی استفاده کنند.

محققان در مجله بریتیش PSYCHIATRY OPEN، به بررسی کاربرد واقعیت مجازی پرداخته و به دنبال درک این موضوع هستند که آیا شناسایی شخص مجازی در سیستم سه بعدی VR، حس “عشق به خویشتن” را در بیماران مبتلا به افسردگی افزایش می دهد؟ برای انجام این تحقیق، یک سناریوی 8 دقیقه ای طراحی نمودند که طی آن بیمار یک کودک مجازی را که در ترس و وحشت قرار گرفته، دلداری می دهد. برای اینکه شرایط واقعی تر باشد، اتاق مجازی دقیقا همانند اتاق واقعی که در آن حضور دارند، طراحی شده بود و در یک طرف آینه ای قرار داده شده بود که بیمار می توانست در آن، خود مجازی اش را مشاهده کند؛ بنابراین توهمی در ذهن بیمار بوجود آمد که شخص مجازی را به جای خودش تجسم می کرد.

بر اساس فرآیند درمان، کودک مجازی طوری طراحی شده بود که به کلمات محبت آمیزی که بیماران ادا می کردند پاسخ مثبت بدهد؛ این واکنش باعث می شد  بیماران احساس کنند که عملکرد آنها به کودک کمک می کند. در مرحله بعد بیمار به جای کودک تجسم شده بود و کلمات محبت آمیز از زبان فرد بزرگسال مجازی برای کودک ادا می شد تا چشم انداز متفاوتی برای فرد بیمار بوجود آورد.

تاثیر واقعیت مجازی در درمان افسردگی
واقعیت مجازی در درمان افسردگی
  • نظریه پروفسور کریس بروین درباره نقش واقعیت مجازی در درمان افسردگی

رئیس تیم محققان، پروفسور کریس بروین در گفتگو با مجله IFSCIENCE می گوید: ” در بررسی اولیه ای که انجام دادیم در همان سناریو از داوطلبان سالمی که شدیدا درگیر عیب جویی از خود بودند، استفاده کردیم. ” وی می افزاید: ” بدلیل اینکه شرکت کنندگان از یک چشم انداز خارجی به این موضوع نگاه می کردند نه از دیدگاه یک کودک، این فرآیند را کنترل کردیم و نتیجتا تغییری در زمینه ” عشق به خویشتن ” در این افراد مشاهده نکردیم. ”

جلسات درمان یک گروه 15 نفره متشکل از بیماران مبتلا به افسردگی (بزرگسال) بصورت سه بار در فواصل هفتگی و قبل از تشخیص اختلالاتی همچون عیب جویی از خود  و عشق به خویشتن تنظیم می شد. بطور دلگرم کننده ای استفاده از دستگاه واقعیت مجازی نه تنها ” عشق به خویشتن” را در بیماران افزایش داد بلکه به میزان چشمگیری “عیب جویی از خود ” و شدت افسردگی را در افراد کاهش داد. از 9 نفری که اعلام کردند علائم افسردگی در آنها کاهش پیدا کرده، از نظر بالینی 4 نفر بهبود چشمگیری داشتند. متاسفانه به دلیل ماهیت مطالعه صورت گرفته – پیگیری علنی بیماران داوطلب به جای اینکه بصورت تصادفی انتخاب شوند – نمی توان کاملا نتیجه گیری کرد که بهبود بیماران به دلیل مداخله آنان بوده است.

پروفسور بروین می گوید: ” در میان طیف گسترده ای از اختلالات، “ عیب جویی از خود ” یکی از عوامل بزرگ در آسیب پذیری فرد به شمار می رود. بنابراین غیر قابل تصور است اگر بتوانید این اختلال را کاهش دهید و در مبحثی که ” عیب جویی از خود ” به عنوان عامل اصلی و محرک بر شمرده می شود، این تکنیک می تواند به عنوان یک درمان موثر و مستقل برای برخی از افراد در نظر گرفته شود. ”

علاوه بر این، امروزه دستگاه های واقعیت مجازی و یا VR با قیمت مناسب تر و بطور گسترده ای در دسترس مصرف کنندگان قرار می گیرد، به این معنا که از این متد به عنوان روشی جهت دسترسی به تعداد قابل توجهی از افرادی که پذیرای اختلالات فکری خود نیستند و یا افرادی که جهت درمان آن به دنبال کمک می گردند، استفاده می شود. در این زمینه پروفسور بروین می گوید: ” در زمینه درمان افسردگی، این نوع تکنولوژی پیشرفتی تضمین شده و امید بخش به شمار می رود.”

 

محقق و مترجم : عطیه فضلی

منابع : https://www.iflscience.com/health-and-medicine/immersive-virtual-reality-could-help-treat-depression/

https://en.wikipedia.org/wiki/Virtual_reality#Applications

 

منبع

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.