ترس از ارتفاع در کودکان
ترس از ارتفاع در کودکان از جمله ترس هایی است که می تواند والدین را بسیار نگران کند. اگر کودکی دارید که ترس از ارتفاع دارد، باید در نظر داشته باشید که بخشی از آن طبیعی و جزء فرآیند رشد او محسوب می شود. اما اگر این ترس از حالت عادی خارج شود، باید دنبال راه چاره ای برای آن باشید. در این مطلب به شما خواهم گفت که برای درمان ترس از ارتفاع کودکان چه باید بکنید.
ترس از ارتفاع در کودکان، چه زمانی آغاز می شود؟
ترس از ارتفاع یا فوبیای ارتفاع که به نام بلندی هراسی هم شناخته می شود، در همه انسان ها وجود دارد و یک روش برای محافظت از آن ها در برابر خطرات محیطی است. اما در نوزادان این ترس از ابتدا وجود ندارد. اگر به نوزادان اطراف خود دقت کنید، متوجه می شوید که آن ها هیچ ترسی از ارتفاع ندارند، چون به راحتی از تخت آویزان می شوند، بدون اینکه نگران سقوط کردن باشند. اما وقتی کودکان خزیدن روی زمین و چهار دست و پا رفتن روی زمین را یاد می گیرند، این ترس کم کم در آن ها آغاز می شود. ترس از ارتفاع می تواند از نوزادی آغاز شده و تا سنین بلوغ ادامه داشته باشد. 13 سالگی، مهم ترین سن بروز ترس از ارتفاع در کودکان است.
دلایل ترس از ارتفاع در کودکان
بسیاری از ترس های کودکان با افزایش سن برطرف می شوند ولی بعضی از آن ها ممکن است همراه آن ها باقی بمانند و در بزرگسالی با شدت بیشتری بروز کنند. یکی از ترس های افراد بزرگسال که می تواند ریشه در کودکی آن ها داشته باشد، ترس از ارتفاع است.
دلایل ترس از ارتفاع
ترس از ارتفاع می تواند دلایل زیستی، خانوادگی، ژنتیکی و محیطی داشته باشد. گاهی اوقات ممکن است چند عامل دست به دست هم دهند تا فوبیا را در شما ایجاد کنند.
دلایل زیستی
ممکن است فرزند شما به بیماری دیگری مبتلا باشد. این بیماری ممکن است سرگیجه و حالت تهوع یا لرز را برای کودک به همراه داشته باشد. ممکن است زمانی که کودک در حال سرسره بازی است، این علائم بروز کنند. شاید شما به اشتباه تصور کنید که او به ترس از ارتفاع دچار شده است. یکی از اشتباهات رایج در این زمینه عفونت گوش است. عفونت گوش در کودکان بسیار رایج است، به ویژه در زمستان. یکی از علائم شایع عفونت گوش، سرگیجه است. کودکی که از بلندی می ترسد هم ممکن است دچار سرگیجه شود. بنابراین ابتدا مطمئن شوید که کودک به ترس از ارتفاع دچار است، تا بتوانید راه حل مناسب را برای درمان او پیدا کنید.
دلایل ژنتیکی
همانند رنگ مو، رنگ چشم، رنگ پوست و سایر ویژگی های ظاهری، کودکان می توانند ترس از ارتفاع را هم از والدین خود به ارث ببرند. اگر خودتان از ارتفاع می ترسید، احتمال دارد که این فوبیا را به کودکان خود هم انتقال دهید.
دلایل خانوادگی
یکی از مهم ترین دلایل ایجاد ترس در کودکان، رفتارهای وسواس گونه و نگرانی بیش از حد والدین است. هیچ ایرادی ندارد اگر کودک شما روی یک تشک بادی بالا و پایین می پرد. اگر در حین بازی زمین بخورد، هیچ آسیب جسمانی به او وارد نمی شود. اما اگر مدام او را از بالا و پایین پریدن منع کنید و او را از زمین خوردن بترسانید، این موضوع می تواند مقدمه ای بر ایجاد ترس از ارتفاع در کودکتان شود.
سعی کنید اگر نگرانی بیش از حد دارید، آن را درمان کنید. اگر نیاز به کمک دارید، از یک مشاور خوب کمک بگیرید.
دلایل محیطی
دلایل محیطی مثل وقوع یک تصادف یا مشاهده زمین خوردن یک فرد می تواند کودک را به ترس از ارتفاع دچار کند. تصور کنید شبی کودکتان را به شهربازی برده اید و او با خوشحالی به سمت وسایل بازی می دود. او قرار است شبی فوق العاده را تجربه کند و با اشتیاق منتظر سوار شدن به وسایل بازی است. درست همان زمانی که نوبت او فرا می رسد، یک کودک هم سن و سالش پیش چشم های او به زمین می خورد. اولین واکنش طبیعی این است که او در آن لحظه از سوار شدن بر وسیله بازی اجتناب می کند اما این ترس ممکن است در ذهن او ماندگار شود و دیگر دوست نداشته باشد این تجربه را تکرار کند.
ترس از ارتفاع در کودکان به چه شکلی بروز می کند؟
ترس ممکن است در کودک به شکل های مختلفی بروز کند. حتی شاید هیچ واکنشی از ترس در آن ها دیده نشود. گاهی ترس ممکن است به شکل بد خلقی بروز کند.
واکنش های احساسی
گریه کردن، یخ کردن، جیغ زدن، احساس نیاز به والدین و دردهای بی دلیل مثل دل درد و سردرد می تواند نشانه ترس در کودکان باشد.
با ترس کودکتان مواجه شوید
برای کودکان مشکل است که درباره دلیل ناراحتی شان توضیح دهند. سعی کنید با آن ها به آرامی و مهربانی صحبت کنید. با سوالات دقیق و درست، آن ها را به سمت درست هدایت کنید. سعی کنید اتفاق ها و رفتارهای چند روز گذشته آن ها را مدنظر داشته باشید. ممکن است خاطره ای که کودک چند شب پیش درباره سقوط یک بالن در مهمانی شنیده است، صحنه تصادفی که در اخبار تلویزیون دیده است، مکالمه تلفنی که با لحنی نگران از شما شنیده است، شنیدن صدای جر و بحث شما با همسرتان، همه می توانند دلایلی باشد که ترس در آن ها ایجاد شده است.
غلبه بر ترس از ارتفاع در کودکان
راهکارهایی که در زیر ارائه شده است، راهکارهای کلی هستند که به شما کمک می کنند کودک خود را از ترس هایش رها کنید. با توجه به سن، جنسیت، میزان ترس و شرایط کودکتان راه حل مناسب را انتخاب کنید. اگر خودتان به تنهایی نمی توانید به کودک کمک کنید، حتما از روان درمانگر ها و مشاوران مجرب کمک بگیرید.
صبور باشید
درست است که به عنوان یک مادر یا پدر، دوست ندارید کودک خود را مضطرب و نگران ببینید، اما این ترس و اضطراب برای کودکتان هم بسیار آزار دهنده است. آن ها را تحت فشار نگذارید. قبل از اینکه آمادگی کامل برای مواجهه با عامل ترس را پیدا کنند، آن ها را وادار به رو به رو شدن با عامل ترس نکنید.
اگر می دانید که کودکتان از ارتفاع می ترسد، او را وادار نکنید که در لبه بام یا کنار پنجره به تنهایی بایستد، او را مجبور به سرسره بازی نکنید. به او زمان بدهید و به او کمک کنید تا با این ترس مواجه شود.
به آن ها آموزش دهید که ترس خود را چگونه کنترل کنند.
اگر کودکی از ارتفاع می ترسد، بدیهی است که ترس از سقوط و آسیب ناشی از پرت شدن دارد. با حوصله به او توضیح دهید که در ارتفاعات چگونه حرکت کند. به او یاد بدهید چگونه تعادل خود را حفظ کند تا خطری برای او پیش نیاید. به او بگویید که در مواقع ترس و اضطراب با دهان نیمه باز نفس عمیق بکشد.
با مثال آن ها را راهنمایی کنید.
گاهی بهترین روش برای مقابله با ترس از ارتفاع به بچه ها، این است که به آن ها نشان دهید چگونه باید در ارتفاعات حضور داشته باشند. اگر می خواهید کودک خود را به ارتفاع ببرید تا بر ترسش غلبه کند، ابتدا از مکان های کم ارتفاع و بی خطر شروع کنید. اگر کودک ممانعت کرد، اصرار نکنید و به خواسته او احترام بگذارید.
کودک را در این تجربه همراهی کنید.
برای همراهی با کودکان، باید با او همراه شوید. این مرحله باید در چند قدم طی شود. در هر مرحله باید صبوری پیشه کنید. شاید مجبور باشید هر مرحله را چند بار تکرار کنید.
مرحله اول
حتما دست کودک را در دست بگیرید. با او در این مسیر همراه شوید، برایش شعر بخوانید، برایش قصه بگویید، اگر خودتان تجربه مشابهی داشته اید برایش تعریف کنید، تلاش کنید تا این تجربه برای او خوشایند باشد.
مرحله دوم
وقتی حواس کودک به حد کافی پرت شد و اگر اطمینان داشتید که خطری او را تهدید نمی کند، دستش را به آهستگی رها کنید و اجازه بدهید خودش به تنهایی در این ارتفاع قرار بگیرد. اگر متوجه شدید که هیچ نشانه ای از ترس یا اضطراب در او وجود ندارد، می توانید این پیروزی بزرگ را به او اعلام کنید و برایش جشن بگیرید.
این همان کاری است که وقتی کودکتان اولین قدم هایش را برداشت، برای او انجام دادید. فراموش نکنید که کودک شما بعد از این تجربه سخت، مستحق یک جایزه حسابی است.
آن ها را تشویق کنید و به آن ها انگیزه بدهید.
اگر به خاطر ترس، کودکتان را سرزنش کنید، ترس خود را از شما پنهان می کند و این می تواند در آینده آسیب های جدی برای کودک به ارمغان بیاورد. با کودکانتان درباره ترس هایشان صحبت کنید، اگر برای غلبه بر ترس با شما همکاری می کند، او را تشویق کنید و تلاش هایش را نادیده نگیرید.
اعتماد کودک را جلب کنید.
در بسیاری از موارد، ترس های کودکان از تخیلات آن ها ناشی می شود. با صبوری و مهربانی، با آن ها صحبت کنید تا بتوانید ریشه ترس آن ها را پیدا کنید. کودکان را تشویق کنید تا سوالاتش را از شما بپرسد. جواب سوالات او را مطابق با سن، جنسیت و میزان آگاهی او بدهید. اگر جواب سوالی را نمی دانید، همراه با خودش به کتابخانه سر بزنید یا به صورت آنلاین از اینترنت پاسخ را پیدا کنید. مهم این است که کودکتان باور کند ترس های او برای شما مهم است و او را جدی می گیرید. تنها با این روش است که می توانید اعتماد او را جلب کنید.
آرام باشید.
این واضح است که والدین دوست ندارند فرزندانشان را تحت تنش یا استرس ببینند اما اگر خودتان هم اضطراب داشته باشید، با کودک بداخلاقی کنید یا با عصبانیت به او جواب بدهید، نتیجه معکوس خواهید گرفت.
وقتی کودکی ترسیده است یا نگران است، لازم نیست با او منطقی صحبت کنید یا به او راه حل بدهید. ابتدا با همراهی و همدلی او را آرام کنید و سپس درصدد حل مشکل بربیایید.
سعی کنید احساسات کودک را درک کنید.
وقتی کودکتان از ترس هایش صحبت می کند، او را درک کنید. ممکن است ترس از ارتفاع باعث شود که کودک شما خواب پرت شدن از بلندی را ببیند. این خواب ممکن است باعث بی اختیاری ادرار در خواب شود. کودک در این شرایط احساس خجالت زدگی و شرمساری دارد. او را در آغوش بگیرید. او باید باور کند که شما او را دوست دارید، حتی اگر ترسیده و مضطرب باشد. ممکن است به خاطر ترس، خطایی از او سر زده باشد. این بار محکم تر او را در آغوش بگیرید.
او را سرزنش نکنید. وقتی او مضطرب و نگران است، زمان مناسبی برای تنبیه او نیست. ابتدا او را آرام کنید، اعتماد او را جلب کنید، به او کمک کنید تا به ترس خود غلبه کند. وقتی آرام شد، به او بگویید که کارش اشتباه بوده است و راه حل صحیح را هم به او بگویید.
هرگز ترس او را انکار نکنید.
گفتن جملاتی مثل ” ترس نداره، بهت قول میدم اتفاقی نمیفته”، ” ترس مال بچه هاست، تو دیگه بزرگ شدی”، ” مگه دختری که می ترسی؟!!” که اغلب بیان می شوند، تاثیری بسیار مخرب دارند. هرگز کودک را به خاطر ترس هایش مسخره نکنید. اگر فامیل، دوستان یا خواهر و برادر بزرگتر، کودکتان را به خاطر ترسش مسخره می کنند حتما با آن ها برخورد کنید.
کمک گرفتن از مشاور
ممکن است گاهی انجام همه این کارها به تنهایی آسان نباشد، در بسیاری از مراحل ممکن است نیاز به کمک یک روان درمانگر داشته باشید. روان درمانگر خوب می تواند به روش های مختلفی به کودک شما کمک کند تا بر ترس از ارتفاعش غلبه کند. اگر می خواهید درباره این روش ها بیشتر بدانید، به لینک زیر مراجعه کنید.
از کودکتان زیاد توقع نداشته باشید!
فراموش نکنید که انجام این روش های گفته شده، برای کودکان آسان نیست. نمی توانید از کودک انتظار داشته باشید که ساعت ها در اتاق روان درمانگر بی حرکت بنشیند و به حرف های او گوش دهد. نمی توانید از کودک بخواهید که احساساتش را راجع به ترس از ارتفاع به درستی بیان کند. انتظار زیادی است که بخواهیم کودک در همه مراحل درمانی با روان درمانگر همکاری کند.
استفاده از واقعیت مجازی
اما خوشبختانه پیشرفت تکنولوژی این امکان را فراهم کرده است که به کمک بازی و واقعیت مجازی، ترس از ارتفاع را در کودکان از بین ببریم. واقعیت مجازی، درمان قطعی ترس از ارتفاع برای کودکان است که می تواند نتیجه مطلوبی را برای آن ها به ارمغان بیاورد.
کلینیک تخصصی واقعیت مجازی پیلوسکا این امکان را فراهم کرده است که با بهره گیری از واقعیت مجازی و به کمک روان درمانگر ها و پزشکان مجرب، ترس از ارتفاع را برای کودکتان به طور قطعی و همیشگی درمان کنید.
در پایان باید دوباره یاد آوری کنم که آنچه در درمان کودکان بسیار مهم است، صبوری و آرامش شماست. اگر شما هم اضطراب دارید، بهترین کار این است که همراه با تلاش برای درمان فوبیای ارتفاع کودکتان، خودتان هم برای کنترل اضطراب درمان شوید. حتما لازم نیست برای کنترل اضطراب، دارو درمانی کنید یا زمان زیادی را در جلسات مدیتیشن بگذرانید. خوشبختانه واقعیت مجازی به شما هم کمک می کند که در زمان کوتاهی، تجربه یک مدیتیشن فوق العاده را داشته باشید.
واقعیت مجازی و مدیتیشن
واقعیت مجازی به شما کمک می کند که با تصویرسازی های کامپیوتری خودتان را در شرایط آرامش بخشی تصور کنید. این شرایط توسط نرم افزارهای کامپیوتری شبیه سازی شده اند. وقتی در این فضا حضور دارید، می توانید به صدای آبشار گوش بدهید. می توانید یک پروانه را با دست لمس کنید. حتی می توانید در سکوت یک جنگل به صدای آواز پرنده ها گوش بدهید. این تجربه قطعا همه اضطراب های شما را از بین می برد.
مدیتیشن با واقعیت مجازی، می تواند برای شما یک تجربه فوق العاده و منحصر به فرد باشد. به همین خاطر به شما توصیه می کنم که آن را تجربه کنید.
دفعه بعدی که به کلینیک تخصصی واقعیت مجازی پیلوسکا سر زدید، مدیتیشن با واقعیت مجازی را حتما تجربه کنید.
منابع:
نگارنده: سیمین معروف