عدم تعادل
اختلال تعادل می تواند باعث احساس سرگیجه شود به نحوی که شما تصور می کنید اتاق در حال چرخیدن است. در این حالت نمی توانید محکم و استوار راه بروید و احساس می کنید ممکن است هر آن زمین بخورید. این وضعیت می تواند در حالت خوابیده ایستاده یا نشسته احساس شود.
تعداد زیادی از سیستم های بدن از قبیل عضلات، استخوان ها، مفاصل اعضا و جوارح مخصوص تعادل در گوش میانی، سیستم بینایی، اعصاب قلب و عروق خونی با همکاری می کنند تا شما بتوانید به طور طبیعی را بروید و تعادل داشته باشید. در صورتی که این سیستم ها عملکرد مناسبی نداشته باشند ممکن است شما دچار مشکلات تعادل شوید. تعداد زیادی از این اختلالات پزشکی می تواند باعث بروز مشکلات مربوط به تعادل در شما شوند. با این حال در اکثر موارد مشکلات مربوط به تعادل و اختلال در اعضای داخلی گوش میانی مرتبط است.
علائم و نشانه های عدم تعادل چیست؟
علائم و نشانه های عدم تعادل به شرح زیر می باشند:
- احساس سرگیجه و چرخش اتاق
- احساس بی حالی و سبکی سر
- از دست دادن تعادل
- احساس گیجی یا احساس شناور بودن
- اختلالات تعادل از قبیل تاری دید
- احساس سردرگمی
چه عواملی باعث عدم تعادل می شوند؟
عوامل متعددی می توانند در بروز مشکلات مربوط به تعادل نقش داشته باشند. البته بهتر است بدانید که علت بروز مشکلات مربوط به حفظ تعادل بدن معمولا به علائم و نشانه های آن ارتباط دارد. برخی از دلایل عدم تعادل به شرح زیر می باشد:
- در گوش میانی همه ما کریستال های کلسیم وجود دارد که به حفظ تعادل بدن کمک می کنند. در صورتی که این کریستال ها جابجا شوند و به سایر نقاط گوش میانی بروند شما احساس می کنید که اتاق در حال چرخیدن است.
- بیماری منیر یکی از اختلالاتی است که می تواند باعث نوسانات شنوایی، احساس وزوز در گوش، زنگ زدن گوش و احساس پر بودن آن شود. این اختلال باعث برهم خوردن تعادل بدن میشود.
- سردردهای میگرنی می تواند باعث احساس عدم تعادل و سرگیجه در هنگام راه رفتن شوند.
- رشد یک توده خوش خیم غیر سرطانی روی عصبی که به حفظ تعادل و شنوایی کمک می کند می تواند باعث از دست دادن تعادل و احساس سرگیجه شود.
التهاب عصبی که به حفظ تعادل و شنوایی کمک می کند باعث بر هم خوردن تعادل خواهد شد. علائم و نشانه های این اختلال تا چند روز باقی می ماند و به تدریج بدون نیاز به درمان بهبود پیدا می کند. - سندروم راسی هانت زمانی رخ می دهد که عفونت بر روی عملکرد اعصاب شنوایی یک گوش تأثیر می گذارد و شما دچار عدم تعادل، کاهش شنوایی، ضعف صورت و درد گوش می شوید.
- آسیب دیدگی سر و ضربه به آن می تواند باعث عدم تعادل شود.
- نامنظم بودن ضربان قلب، انسداد یا تنگ شدن عروق خونی، کلفت شدن عضله قلب یا کاهش سطح فشار خون باعث بروز عدم تعادل خواهد شد.
- آسیب دیدگی عضله پا، عضلات یا مفصل بدن باعث می شود که شما برای راه رفتن تعادل نداشته باشید.
- عدم تعادل می تواند یکی از عوارض جانبی برخی از داروها باشد.
چگونه علت عدم تعادل تشخیص داده می شود؟
هنگامی که شما به علت نداشتن تعادل پزشک مراجعه کنید پزشک به انجام معاینه جسمانی می پردازد و سابقه پزشکی شما را به طور دقیق ارزیابی خواهد کرد. پزشک برای آنکه بتواند علت اصلی بروز علائم و نشانه های شما را تشخیص دهد در خواست انجام آزمایشات مختلف را خواهد داد.
بررسی وضعیت شنوایی در تشخیص عدم تعادل اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا گاهی اوقات مشکلات مربوط به گوش میانی باعث عدم تعادل خواهد شد. اسکن ام آر آی و سی تی اسکن می توانند به تشخیص مشکلات احتمالی در مغز کمک کنند. بررسی سطح فشار خون و ضربان قلب نیز اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا هنگامی که سطح فشار خون افت پیدا می کند شما نمی توانید تعادل بدن خود را حفظ کنید.
چگونه می توان به درمان عدم تعادل پرداخت؟
درمان عدم تعادل به علت ایجاد کننده آن و تشخیص مشکل شما بستگی دارد. انجام دادن تمرینات مخصوص برای بازآموزی تعادل می تواند به شما برای به دست آوردن تعادل و انجام فعالیت جسمانی کمک کند. در این مرحله متخصص فیزیوتراپی از شما می خواهد که برای جلوگیری از زمین خوردن از عصا استفاده کنید. در صورتی که پزشک به این نتیجه برسد که وجود جسم خارجی در گوش شما باعث بروز عدم تعادل شده است درخواست شستشوی گوش را برای خارج کردن جسم خارجی خواهد داد.
در مواردی که عدم تعادل به علت بیماری منیر یا میگرن به وجود آمده باشد پزشک پیشنهاد می کند که تغییراتی را در سبک زندگی و رژیم غذایی خود ایجاد کنید و سعی کنید از مایعات بیشتری استفاده کنید تا به تدریج بهبود پیدا کنید. مصرف برخی داروها می تواند به کنترل حالت سرگیجه و تهوع استفراغ کمک کند و حال شما بهبود پیدا کند.
واقعیت مجازی چه نقشی در درمان عدم تعادل دارد؟
می توان به کمک فناوری جدید و ارزان قیمت واقعیت مجازی به تشخیص و درمان عدم تعادل پرداخت. این فناوری نوین به یک ابزار تشخیصی سودمند در اختلالات حرکتی و تعادلی تبدیل شده است. احساس سرگیجه و عدم تعادل، تهوع و استفراغ و اختلال در فعالیت جسمانی همراه است می تواند باعث عصبانیت افراد شود. در صورتی که این اختلال مدت طولانی از بین نرود می تواند کیفیت زندگی فرد، خلق و خو و کارایی او را در محیط کار تحت تاثیر قرار دهد.
واقعیت مجازی یک فناوری جدید است که در مقایسه با کاردرمانی، فیزیوتراپی وسایل تمرینات ورزشی با مزایای منحصر به فردی در زمینه توان بخشی همراه است. واقعیت مجازی باعث می شود که فرایند درمان برای بیماران جذاب باشد و آنها برای حضور در فضای واقعیت مجازی انگیزه بیشتری داشته باشند. می توان در فضای واقعیت مجازی به انجام تمرینات ورزشی مورد علاقه بیمار پرداخت. در این روش بیمار روی صندلی یا ویلچر می نشیند یا پزشک از او می خواهد راه برود یا بایستد. برای انجام این تمرینات نیازی به کنترل حالت ثابت بدن نیست زیرا برنامه توان بخشی یک فرایند ایمن است و از میزان دشواری آن کاسته شده است.
درمان با این روش کم هزینه است و بیمار با هزینه های اضافی مواجه نخواهد شد. در واقعیت مجازی از یک برنامه سه بعدی کامپیوتری ساده برای بهبود پایداری بدن در بیماران استفاده می شود. بیمار سیگنال های حرکتی از آواتار مجازی خود را دریافت می کند و کنترل او را به دست می آورد. این الگوی آموزشی می تواند به بهبود کنترل بیماران کمک کند و باعث ارائه نتایج واقع گرایانه و حقیقی شود. کاربرد واقعیت مجازی در بیماران علاوه بر آنکه یک محیط جالب را در اختیار آنها قرار می دهد باعث می شود که بدن آنها برای نشان دادن واکنش و عکس العمل تحریک شود. افرادی که تحت درمان با این روش قرار گرفته اند پس از مدتی شاهد بهبود عملکرد و تعادل خود بوده و توانسته اند به نحو بهتری به انجام فعالیت های روزمره خود بپردازد.
واقعیت مجازی یک روش درمانی موثر در افرادی که دچار سکته مغزی، فلج مغزی، آسیب دیدگی طناب نخاعی و سایر مشکلات حرکتی هستند، محسوب می شود. به طور کلی امروزه هیچ گونه شکی در خصوص مزایای عالی توان بخشی در بیماران وجود ندارد اما از آنجایی که فرآیند توان بخشی با تکرار فراوان همراه است اکثر بیماران از ادامه مسیر درمان خود دلسرد می شوند. اما واقعیت مجازی توانسته است با ارائه یک محیط جذاب به ایجاد انگیزه در این بیماران و بهبود عملکرد جسمانی آنها کمک کند.
مترجم: لیلا عبدالملکی