واقعیت مجازی یک روش حیرت انگیز برای توان بخشی پس از سکته
آیا شما یا یکی از عزیزان تان دچار سکته مغزی و عوارض پس از آن شده اید؟ آیا برای انجام دادن فعالیت های روزمره خود به مشکل برخورده اید؟ آیا مجبور هستید به طور مداوم از دیگران کمک بگیرید و یا به علت ناتوانی جسمانی از حضور در جامعه کناره گیری می کنید؟ اگر پاسخ شما به این سوالات مثبت است تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید شاید این نوشته در خصوص واقعیت مجازی بتواند به رفع مشکل شما کمک کند.
اکثر افرادی که دچار سکته مغزی می شوند با یک چالش بزرگ مواجه خواهند شد. این افراد به علت آسیب دیدگی بافت مغز با مشکلات حرکتی و تکلم روبرو می شوند. ناتوانی حرکتی و اختلال در صحبت کردن باعث به چالش کشیدن زندگی این گروه از بیماران شده است. توان بخشی پس از سکته مغزی اهمیت بسیار زیادی دارد. این فرایند به بیمار کمک می کند بتواند بر روی بهبود توانایی جسمانی و حرکتی خود متمرکز شود.
روند توان بخشی
روند توان بخشی معمولا با انجام حرکات تکراری به صورت مداوم همراه است که می تواند برای بیمار به شدت ناامید کننده و یکنواخت و حتی کسالت آور باشد. در این شرایط بهره گرفتن از فناوری واقعیت مجازی برای بهتر شدن عملکرد حرکتی این گروه از بیماران اهمیت بسیار زیادی دارد. امروزه پزشکان و محققان امیدوار هستند که با بهره گرفتن از فناوری واقعیت مجازی و بازی های مخصوص ورزش های شناختی و حرکتی و توان بخشی بیماران پس از سکته مغزی کمک کند. این بازی ها دارای یک محیط مجازی سه بعدی هستند که می توانند به توان بخشی دست و پای قربانیان سکته مغزی کمک کند.
شروع توان بخشی پس از سکته مغزی
به طور کلی بهتر است بیماران هرچه زودتر فرآیند توان بخشی پس از سکته را شروع کنند. آغاز برنامه توان بخشی و تمرینات مخصوص شرایط جسمانی آنها حدود یک تا شش هفته پس از سکته با کسب نتایج عالی همراه خواهد بود. این تمرینات متناسب با شرایط جسمانی هر فرد طراحی می شود و ساختار آنها به نحوی است که نقاط آسیب دیده مغز پس از سکته مغزی را تحریک خواهد کرد. در این بازی های آموزشی از دوربین های ردیابی کننده سه بعدی استفاده می شود که می تواند حرکات بیمار را در هنگام انجام حرکات مختلف از قبیل تمرینات بازو و آرنج، مچ و پا ثبت کنند.
فناوری واقعیت مجازی توانسته است تاییدیه وزارت غذا و داروی آمریکا را به دست بیاورد و در حال حاضر تحقیقات متعددی بر روی میزان کارآمدی آن در هنگام در حال انجام است. در حال حاضر بیمارانی که تحت توان بخشی با این روش قرار گرفته اند بازخورد های مثبتی را ارائه نموده اند. اکثر بیماران علاقه زیادی به حضور در فضای مجازی و بهره گرفتن از این فناوری جدید دارند.
در اکثر موارد برنامه توان بخشی بسیار خسته کننده است اما می توان با کمک گرفتن از واقعیت مجازی به جای آنکه یک تمرین ساده را چندین بار تکرار کرد و باعث خستگی بیمار شد همان تمرینات را به کمک واقعیت مجازی و در یک محیط جدید انجام داد زیرا تکرار کردن تمرینات برای بیمارانی که سکته کرده اند اهمیت بسیار زیادی دارد. در صورتی که این تمرینات در قالب بازی و در یک محیط هیجان انگیز انجام شود بیمار از انجام دادن تمریناتی که پزشک از او خواسته است لذت می برد و دیگر روند توان بخشی خسته کننده نخواهد بود.
مزایای کاربرد واقعیت مجازی
واقعیت مجازی علاوه بر آن که باعث می شود فرایند توان بخشی برای بیمارانی که سکته کرده اند بسیار لذت بخش باشد می تواند به طرز قابل توجهی باعث بهبود نتایج حاصل از توان بخشی شود. به نحوی که نتایج به دست آمده با نتایج حاصل از روش های قدیمی تفاوت کاملا مشهودی دارد. پزشکان با کمک گرفتن از یک آواتار در محیط واقعیت مجازی علاوه بر آنکه باعث تحریک بدن بیمار می شوند مغز او را نیز وادار به عکس العمل خواهند کرد. پزشکان عقیده دارند در صورتی که بیمار فرد دیگری را مشاهده کند که در حال انجام دادن یک حرکت مخصوص است نقاط خاصی از مغز او به طور طبیعی تحریک می شود که این مسئله یک نقطه مثبت تلقی می شود.
استفاده از آواتار در واقعیت مجازی و نشان دادن حرکات او که در واقع همان حرکات بیمار در هنگام انجام حرکات خواسته شده است مغز بیمار برای انجام حرکت تحریک می شود. جالب است بدانید که این کار باعث فعال شدن نقاطی از مغز می شود که به علت سکته مغزی آسیب دیده اند. بیمارانی که یک سمت از بدن آنها هیچ گونه حرکتی ندارد می توانند وارد فضای واقعیت مجازی شود و به انجام بازی هایی بپردازند که آنها را وادار به تکان دادن دست یا پا می کند. در این حالت آواتار آنها می تواند بازوی مخالف را تکان دهد و باعث فعال شدن نقاط آسیب دیده مغز بیمار شود.
نکته بسیار حیرت انگیزی که در این خصوص وجود دارد این است که می توان از فناوری رباتیک استفاده کرد که در این حالت یک ربات می تواند به تکان دادن عضوی که هیچ گونه حرکتی ندارد بپردازد و بیمار شاهد حرکات هر دو دست و پا یا پای خود باشد.
استفاده از واقعیت مجازی در برنامه توان بخشی پس از سکته مغزی مزایای زیادی را برای پزشکانی که با این گروه از بیماران کار می کنند به دنبال دارد. تحقیقات نشان داده است که انجام دادن حرکات تکراری و ادامه دادن این روند بهترین روش برای بهبود بیماران پس از سکته مغزی است. اما نکته مهمی که در این خصوص وجود دارد این است که این نوع درمان به نظارت ویژه و تلاش بیش از حد اعضای تیم پزشکی بستگی دارد.
دستگاه واقعیت مجازی می تواند به بیمار برای انجام دادن این تمرینات تکراری کمک کند و بیمار می تواند با قدرت و توانایی بیشتر به تمرین کردن بپردازد. جالب آنکه نیاز چندانی به نظارت بیمار و کمک کردن به او نیست. در این حالت میزان پیشرفت بیمار بررسی و ثبت می شود که این موضوع به پزشک کمک می کند بتواند برنامه درمانی بیمار را به روز کند و تمرینات بیشتری را برای او در نظر بگیرد.
هدف از کاربرد واقعیت مجازی
از واقعیت مجازی برای توان بخشی بیماران پس از سکته مغزی استفاده می شود. هدف از کاربرد واقعیت مجازی مراقبت از این بیماران در فرآیند بیماری ای است تا فرد بتواند به خوبی مسیر درمان را طی کند. در این روند از ابزارها و روش های متعددی استفاده می شود که کاربرد هر یک به شرایط جسمانی بیمار، مرحله بیماری و هدف از درمان بستگی دارد.
می توان از این فناوری در درمان انواع مختلفی از اختلالات از قبیل پارکینسون، ام اس، اختلال زوال عقل و مشکلات شناختی خفیف استفاده کرد. تاثیرات مثبت این روش در کودکانی که دچار نقص توجه یا سایر چالش های شناختی هستند نیز تأیید شده است. واقعیت مجازی با آنچنان پتانسیل های بالقوه ای همراه است که امید به بهبود اثر اختلالات جسمانی و حتی روحی به کمک این روش افزایش یافته است. به عنوان مثال می توان به کمک واقعیت مجازی به درمان مشکلاتی از قبیل افسردگی، فوبیا، و اختلالات خواب پرداخت.
مترجم: لیلا عبدالملکی