اختلال دوقطبی | جدیدترین روش درمان

جدیدترین روش درمان اختلال دوقطبی

3

جدیدترین روش درمان اختلال دوقطبی “واقعیت مجازی” است.

 

  • اختلال دوقطبی

اختلال دوقطبی، که بعنوان بیماری افسردگی مانیک نیز شناخته می شود، نوعی اختلال مغزی است که منجر به بروز برخی تغییرات غیر معمول در رفتار، مقدار انرژی، میزان فعالیت و توانایی انجام امور روزانه بیمار می گردد.

 

  • انواع اختلال دوقطبی

بطور کلی 4 نوع اختلال دوقطبی وجود دارد؛ که همه آنها شامل تغییرات واضح و مشخصی در رفتار، مقدار انرژی و میزان فعالیت افراد می شود. گاهی اوقات این حالت ها بسیار شدید بوده و فرد بسیار پر انرژیست ( که با نام حالت مانیک شناخته می شود) و گاهی اوقات این حالت ضعیف بوده و فرد بسیار ناراحت و نا امید است (که از آن به نام افسردگی یاد می شود). حالات مانیک که چندان شدید نیستند به اصطلاح حالت هایپومانیک نامیده می شود.

  1. اختلال دوقطبی نوع یک –  عبارت است از حالت مانیک که دوره آن حداقل 7 روز می باشد ؛ و یا علائم مانیک که بسیار شدید بوده و در این حالت بیمار نیاز به مراقبت های اورژانسی دارد. معمولا علائم افسردگی نیز بهمین صورت پدیدار می شوند و حداقل 2 هفته باقی می مانند. امکان بروز افسردگی حاد (بدین صورت که علائم افسردگی و مانیک بطور همزمان بروز پیدا می کنند) نیز وجود دارد.
  2. اختلال دوقطبی نوع دو – عبارت است از وضعیتی برگرفته از حالات افسردگی و حالات هایپومانیک اما نه بصورت کامل – حالات مانیک که در قسمت بالا بدان اشاره شد.
  3. اختلال سیکلوتیمیک یا خُلق ادواری – عبارت است از بروز علائم هایپومانیک و همچنین علائم افسردگی طی دوره های متعدد که حداقل 2 سال طول می کشد (در کودکان و افراد سالخورده دوره آن 1 سال است). گرچه، این علائم امکان تشخیص حالت های هایپومانیک و افسردگی را میسر نمی سازند.
  4. سایر اختلالات شناخته شده و ناشناخته دوقطبی و اختلالات مربوطه – این اختلالات عبارتند از علائم اختلال دوقطبی که با دسته بندی های فوق مطابقت ندارند.

 

بهترین درمان دوقطبی
اختلال دوقطبی
  • علائم و نشانه های اختلال دوقطبی

بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی معمولا رفتار های غیر متعارف و احساسات غیر عادی شدیدی را تجربه می کنند و الگوی خواب و میزان فعالیت روزانه شان تغییر می کند. این ادوار مشخص “حالات رفتاری” نامیده می شود. این حالت های رفتاری نسبت به حالات و رفتار های شخص عادی شدیدا متفاوت است. سطح انرژی، میزان فعالیت و ساعات خواب افراد بیمار با توجه به حالت های رفتاری وی، تغییر چشمگیری می کند.

افرادی که حالت افسردگی دارند ممکن است: افرادی که حالت مانیک دارند، ممکن است:
احساس ناراحتی شدید، پوچی و نا امیدی داشته باشند احساس کنند هایپر هستند و حس خوبی داشته باشند
انرژی خیلی کمی داشته باشند انرژی زیادی داشته باشند
میزان فعالیت شان کاهش پیدا کرده باشد میزان فعالیت شان افزایش پیدا کرده باشد
دچار اختلال خواب شده باشند، ممکن است خیلی زیاد و یا خیلی کم بخوابند. پر شور و شعف بوده و احساس نشئگی کنند
احساس کنند که از هیچ چیز لذت نمی برند دچار اختلال خواب شده باشند
نگران باشند و احساس پوچی کنند نسبت به حالت عادی، فعال تر شده باشند
بخوبی نتوانند تمرکز کنند درباره چندین موضوع مختلف خیلی سریع صحبت کنند
خیلی مسائل را فراموش کنند آشفته، زودرنج و یا حساس باشند
دچار پرخوری و یا سوء هاضمه شوند احساس می کنند که افکارشان خیلی سریع پیش می رود
احساس خستگی مفرط کرده و یا سرعت عملشان کند شود فکر می کنند که می توانند چندین کار را بصورت همزمان انجام دهند
به مرگ و یا خود کشی فکر کنند کارهای ریسک پذیر انجام می دهند، مثلا پول زیادی خرج می کنند و یا سکس پرخطر انجام می دهند

 

گاهی اوقات حالت رفتاری شامل علائم افسردگی و مانیک می شود. به این وضعیت، حالت درهم و پیچیده گفته می شود. بیمارانی که این حال را تجربه می کنند ممکن است احساس ناراحتی شدید، پوچی و یا ناامیدی داشته باشند در حالی که بصورت هم زمان احساس می کنند که خیلی پرانرژی هستند.

گاهی اوقات حتی زمانی که نوسانات خلقی بیمار خیلی شدید نیست، شاهد اختلال دوقطبی نیز هستیم. بعنوان مثال، برخی افراد که دچار اختلال دوقطبی هستند، از بیماری هایپومانیا نیز رنج می برند (نوعی جنون که شدت آن از مانیا کمتر است). طی دوره هایپومانیک ممکن است فرد احساس خوبی داشته و خیل فعال باشد؛ حس کند که هیچ مشکلی وجود ندارد ولی خانواده و دوستان نوسانات خلقی و یا تغییر در میزان فعالیت وی را ناشی از احتمال بروز اختلال دوقطبی تشخیص دهند. بدون انجام درمان مناسب، ممکن است افراد مبتلا به هایپومانیا بیماریشان پیشرفت کرده و دچار مانیا و افسردگی شدید شوند.

 

  • تشخیص اختلال دوقطبی

تشخیص و درمان صحیح می تواند به بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی کمک نموده تا زندگی سالم و پویایی داشته باشند. برای شخصی که فکر می کند دچار اختلال دوقطبی شده است اولین قدم اینست که با پزشک مربوطه و یا شخص دیگری که در زمینه سلامت روان دانش کافی دارد، صحبت کند. پزشک می تواند با انجام یک تست فیزیکی وضعیت وی را ارزیابی نماید. اگر مشکل وی ناشی از بیماری دیگری نباشد، پزشک تست سنجش سلامت روان را انجام داده و یا بیمار را به دکتر دیگری مانند روان پزشک ارجاع می دهد چراکه این شخص تجربه کافی در زمینه تشخیص و درمان اختلال دوقطبی را دارد.

 

  • اختلال دوقطبی و سایر بیماری های روانی

برخی علائم اختلال دوقطبی شبیه سایر بیماری های روانی است که این امر تشخیص بیماری را برای پزشک دشوار می سازد. علاوه بر این، برخی افراد علاوه بر اختلال دوقطبی، دچار بیماری دیگری همچون اختلال اضطراب، سوء مصرف مواد و یا اختلال خوردن نیز هستند. همچنین بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی در معرض بیماری هایی همچون تیروئید، سردردهای میگرنی، بیماری قلبی، دیابت، چاقی و سایر بیماری های فیزیکی هستند.

  • روان پریشی: گاهی اوقات فردی که مبتلا به حالت شدیدی از مانیا و یا افسردگی است علائم روان پریشی را نیز دارد، علائمی مانند توهم و خیال پردازی. به نظر می رسد علائم روان پریشی با حالات شدید بیمار هم خوانی دارد. بعنوان مثال:

فردی که همراه با حالات مانیک علائم روان پریشی دارد، ممکن است فکر کند که شخصی معروف و یا ثروتمند است و یا قدرت خاصی دارد.

فردی که همراه با حالات افسردگی علائم روان پریشی دارد ممکن است فکر کند که تباه و یا بی پول شده و یا جرمی مرتکب شده است.

در نتیجه،گاهی اوقات هنگام تشخیص بیماری افراد مبتلا به اختلال دوقطبی که علائم روان پریشی نیز دارند، دچار مشکل شده و با افراد مبتلا به اسکیزوفرنی اشتباه گرفته می شوند.

  • اضطراب و بیش فعالی (ADHD) : گاهی اوقات اختلالات اضطرابی و اختلال بیش فعالی در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دیده می شود.
  • سوء مصرف مواد : ممکن است مبتلایان به اختلال دوقطبی به مصرف مواد مخدر و یا الکل روی بیاورند، در روابط خود دچار مشکل شوند و یا در مدرسه و یا محل کار خود بخوبی فعالیت نداشته باشند. ممکن است خانواده، دوستان و یا افرادی که این علائم را می بینند، نتوانند این مشکلات را بعنوان علامت یک بیماری مهم روانی همچون اختلال دوقطبی تشخیص دهند.

 

سیگار کشیدن
دوقطبی و مصرف مواد
  • عوامل ریسک پذیر

دانشمندان در حال مطالعه دلایل اختلال دوقطبی هستند. اکثر آنها بر این عقیده اند که تنها یک عامل باعث بروز این بیماری نمی شود. بلکه به نظر می رسد عوامل بسیاری وجود دارند که به بروز این بیماری و یا ریسک افزایش آن مرتبط هستند.

  • ساختار مغز و عملکرد آن : برخی مطالعات نشان می دهند که مغز افراد مبتلا به اختلال دوقطبی چه تفاوتی با مغز افراد سالم و یا افراد مبتلا به سایر اختلالات روانی دارد. در راستای کسب اطلاعات جدید از مطالعات ژنتیک، آشنایی با این تفاوت ها به دانشمندان کمک می کند تا اختلال دوقطبی را بهتر درک کرده و بتوانند نوع درمان موثر را پیش بینی نمایند.
  • ژنتیک : براساس برخی تحقیقات انجام شده، به نظر می رسد برخی افراد با ژن های خاص در مقایسه با سایرین قادرند اختلال دوقطبی را در خود پرورش دهند. اما ژن ها تنها عامل پرخطر در این زمینه نیستند. مطالعه درباره دوقلوهای همسان نشان می دهد که حتی اگر یکی از دوقلوها دچار اختلال دوقطبی باشد، دیگری الزاما این اختلال را در خود پرورش نمی دهد، برخلاف این حقیقت که ژن دوقلوهای همسان، یکسان می باشد.
  • ارث خانوادگی : به نظر می رسد اختلال دوقطبی در خانواده ها ارثی است. کودکانی که والدین و یا خواهر و برادرشان دچار اختلال دوقطبی است در مقایسه با کودکانی که در خانواده شان این اختلال وجود ندارد، احتمال بیشتری دارد که این بیماری را در خود پرورش دهند. گرچه، ذکر این نکته بسیار مهم است که اکثر افرادی که در خانواده شان اختلال دوقطبی به صورت ارثی به چشم می خورد، این بیماری را در خود پرورش نمی دهند.

 

  • درمان اختلال دوقطبی

درمان این بیماری به بسیاری از افراد مبتلا کمک می کند – حتی بیمارانی که به نوع شدیدی از اختلال دوقطبی مبتلا هستند – این افراد می توانند بر نوسانات رفتاری و همچنین سایر علائم دوقطبی خود کنترل بهتری داشته باشند. معمولا یک برنامه ریزی درمانی موثر شامل ترکیبی از مصرف دارو و روان درمانی می شود (که از آن بعنوان “گفتار درمانی” نیز یاد می شود). عموما حالات و علائم مانیا و افسردگی بعد از گذشت مدت زمانی باز می گردند. بین این دوره ها بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دچار تغییر حالت روحی نمی شوند اما ممکن است برخی افراد علائم ماندگاری داشته باشند. درمان طولانی مدت و متداوم، به کنترل این نوع علائم کمک شایانی می کند.

 

دارو
درمان سنتی اختلال دوقطبی

 

  • مصرف دارو

داروهای مختلفی وجود دارند که به کنترل علائم اختلال دوقطبی کمک می کند. ممکن است فرد مبتلا مجبور باشد که داروهای متعدد و مختلفی را امتحان کند تا موثرترین داروی مورد نیازش را پیدا کند.

داروهایی که معمولا جهت درمان اختلال دوقطبی استفاده می شوند، عبارتند از:

  • تثبیت کننده خلق و خوی
  • آتیپیک ضد روان پزشکی
  • ضد افسردگی

تمامی افرادی که دارویی را مصرف می کنند، می بایست :

  • جهت اطلاع از خطرات و تاثیر دارو، با پزشک و یا داروساز مشورت کنند.
  • در صورت بروز هر گونه عوارض جانبی، سریعا به پزشک خود گزارش دهند. ممکن است نیاز باشد که پزشک دوز داروی مورد نظر را تغییر داده و یا داروی دیگری را تجویز نماید.
  • پیش از این که با پزشک خود مشورت کنند، درمان دارویی خود را خودسرانه قطع نکنند. قطع ناگهانی مصرف دارو ممکن است منجر به “پس زدن” و یا بدتر شدن علائم اختلال دوقطبی شود. احتمال بروز عوارض جانبی و خطرناک دیگر نیز وجود دارد.

 

  • روان درمانی

هنگامی که این نوع درمان همراه با مصرف دارو بکار گرفته شود، روان درمانی (که از آن با نام “گفتار درمانی” نیز یاد می شود) می تواند درمانی موثر در زمینه اختلال دوقطبی باشد. این روش درمانی می تواند از بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی و خانواده شان حمایت نموده، به آن ها آموزش داده و آن ها را راهنمایی کند. برخی درمان های روان درمانی که جهت مداوای اختلال دوقطبی بکار گرفته می شوند، عبارتند از :

  • درمان شناختی رفتاری (CBT)
  • درمان خانواده محور
  • درمان درون فردی و ریتم اجتماعی
  • آموزش روانی

 

واقعیت مجازی جدیدترین درمان اختلال دوقطبی
واقعیت مجازی جدیدترین درمان اختلال دوقطبی
  • واقعیت مجازی، جدیدترین روش درمانی

امروز از واقعیت مجازی جهت درمان اختلال دوقطبی نیز استفاده می شود. با پیشرفت تکنولوژی، مزایای پزشکی و درمانی کاربرد واقعیت مجازی بیشتر از قبل نمایان می شود. متخصصین پزشکی به تکنولوژی واقعیت مجازی بعنوان ابزاری جهت آموزش پزشکان آینده و نیز روشی جهت درمان شرایط روحی مختلف نگاه می کنند. امروزه محققان از تکنولوژی واقعیت مجازی جهت درمان بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی نیز بهره می گیرند.

در مقاله جدیدی که سایت الجزیره منتشر نموده است، محققین موسسه روان پزشکی، روان شناسی و علوم اعصاب دانشگاه کینگز لندن و بیمارستان کالج کینگز به بررسی چگونگی کاربرد تکنولوژی واقعیت مجازی در کمک به افرادی که مبتلا به اختلالات روانی هستند پرداخته اند؛ مبنی بر این که چگونه این افراد می توانند در فضایی مطمئن و امن، همگام با درمان های سنتی مانند روان درمانی و مصرف دارو، از این تکنولوژی جهت درمان اختلال دوقطبی خود استفاده کنند.

محققین صفحه نمایش OCULUS را که روی سر قرار می گیرد (HMD) بهمراه نرم افزارهای مختلفی بکار گرفته تا واکنش های احساسی بیمار را تحت تاثیر قرار دهند؛ چرا که ویژگی سه بعدی واقعیت مجازی تاثیری همانند زندگی واقعی دارد، و اضطراب و تشویش و لذت و حس های دیگری را در بیمار بوجود می آورد.

بیمارستان کالج کینگز دارای دستگاه واقعیت مجازی پیشرفته ای است که مجهز به سنسورهای حرکتی در اطراف اتاق بوده و این امکان را فراهم می سازد تا تمامی حرکات کاربر را در فضای واقعیت مجازی دنبال نماید. این بیمارستان نرم افزاری طراحی نموده است که شهر زیرزمینی لندن و یا وضعیتی شبیه به نشستن در اتوبوس را شبیه سازی می کند تا بتوان واکنش کاربران را نسبت به شرایطی که در مقابل آن ها قرار می گیرند، مورد آزمایش و بررسی قرار دهد؛ این نوع تست مخصوصا برای بیمارانی که از روان پریشی و اسکیزوفرنی رنج می برند، مفید می باشد.

این روش درمانی بتازگی و به کمک برخی محققین بکار گرفته شده است لیکن با پیشرفت تکنولوژی، استفاده از واقعیت مجازی در درمان اختلالات روانی همچون دوقطبی نیز گسترش پیدا می کند.

  • سایر روش های درمانی

درمان الکتروشوک (ECT) : این روش درمانی مختص بیمارانی است که مبتلا به اختلال دوقطبی شدید بوده و با سایر روش های درمانی بهبود پیدا نمی کنند. گاهی اوقات از روش ECT جهت درمانی مبتلایانی که در وضعیت پزشکی خاصی بسر می برند، مانند افراد باردار، و استفاده از دارو برایشان بسیار ریسک پذیر است، استفاده می کنیم. ممکن است ECT منجر به بروز برخی عوارض جانبی مانند گیجی، تخریب و از دست دادن حافظه شود. افراد مبتلا به اختلال دوقطبی می بایست درباره فواید و خطرات استفاده از ECT با پزشک خود مشورت نمایند.

داروی خواب آور : معمولا این روش درمانی برای مبتلایان به اختلال دوقطبی که دچار اختلال خواب نیز هستند، موثر است. گرچه، درصورتی که وضعیت بی خوابی بهبود پیدا نکند ممکن است پزشک دوز داروی مصرفی را تغییر دهد. در صورت تداوم مشکل، ممکن است پزشک داروی آرام بخش و یا داروی خواب آور دیگری تجویز کند.

 

 

محقق و مترجم: عطیه فضلی

منابع :    https://www.nimh.nih.gov/health/topics/bipolar-disorder/index.shtml

www.vrfocus.com/2015

منبع
3 نظرات
  1. عطیه فضلی می گوید

    مطالب جالب و جدیدی بود. حتما به این کلینیک مراجعه می کنم.

  2. سحر می گوید

    با سلام ایا شیوه واقعیت مجازی در شهر ساری انجام می پذیرد لطفا ادرس ان را بگویید

  3. رها کبیر می گوید

    سلام . آیا واقعیت مجازی همان نوروفیدبک هست؟ سپاس

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.